Kế toán quản trị là gì? Đặc điểm, vai trò của kế toán quản trị 

Kế toán quản trị là một phân hệ nằm trong hệ thống kế toán với mục đích chủ yếu là cung cấp thông tin cho nhà quản trị để thực hiện chức năng quản trị doanh nghiệp từ khâu lập kế hoạch,tổ chức thực hiện cho đến việc ra quyết định. Trong một tổ chức, kế toán quản trị nắm giữ vai trò tạo lập kênh thông tin về tình hình tài chính, tình hình hoạt động của doanh nghiệp và tổng hợp, phân tích chọn lọc thông tin đáp ứng nhu cầu thông tin của nhà quản trị để giúp nhà quản trị xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch cũng như kiểm soát hoạt động và ra quyết định. Để hiểu rõ hơn về khái niệm kế toán quản trị là gì, vai trò và nội dung của kế toán quản trị trong doanh nghiệp như thế nào, chúng ta cùng đọc qua bài viết dưới đây nhé.

Kế toán quản trị là gì?

Kế toán quản trị (Tiếng Anh: Management accounting) xuất hiện từ những năm đầu thế kỷ 19 dưới hình thức kế toán chi phí trong các doanh nghiệp sản xuất nhỏ để đáp ứng nhu cầu thông tin cho những nhà quản trị nội bộ nhằm kiểm soát chi phí, định hướng sản xuất để nâng cao năng lực cạnh tranh, chống đỡ sức ép từ những doanh nghiệp lớn. Với những lợi ích mà kế toán quản trị mang lại, nó bắt đầu được chú ý và áp dụng trong các doanh nghiệp khác, kể cả tổ chức phi lợi nhuận. Ngày này, kế toán quản trị phát triển nhanh chóng trong các doanh nghiệp lớn, có điều kiện cơ sở vật chất tốt, trình độ khoa học- kỹ thuật cao,…

Theo nhóm tác giả Anthony A.Atkinson, Rajiv D.Banker, Robert S.kaplan, S.mark Young: Kế toán quản trị được hiểu là một quy trình cải tiến không ngừng việc hoạch định, thiết kế, đo lường hệ thống thông tin tài chính lẫn thông tin phi tài chính nhằm hướng dẫn, thúc đẩy hành động, hành vi quản trị và điều kiện hoạt động của doanh nghiệp để đạt được mục tiêu doanh nghiệp đề ra.

Theo Liên đoàn kế toán quốc tế (IFAC): Kế toán quản trị là một quá trình nhận dạng, kiểm soát, đo lường, tổng hợp, phân tích, trình bày, giải thích và truyền đạt thông tin tài chính, thông tin phi tài chính liên quan đến hoạt động doanh nghiệp để nhà quản trị thực hiện hoạch định, đánh giá, kiểm soát, điều hành hoạt động của tổ chức để đảm bảo sử dụng có hiệu quả nguồn lực kinh tế của doanh nghiệp.

Theo Luật kế toán: Kế toán quản trị là việc thu nhập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh doanh, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán.

Kết luận, kế toán quản trị là quy trình thu thập, xử lý, phân tích, tổng hợp và cung cấp các thông tin cần thiết một cách có hệ thống cả về thông tin tài chính lẫn thông tin phi tài chính nhằm phục vụ cho những nhà quản trị thực hiện chức năng hoạch định, kiểm soát, đánh giá và ra quyết định trong tổ chức, doanh nghiệp.

Khái niệm kế toán quản trị là gì?

Bài viết liên quan:

→ Kế toán công nợ là gì? Vai trò của kế toán công nợ trong doanh nghiệp

Đặc điểm của kế toán quản trị là gì?

Kế toán quản trị được khẳng định là kế toán, là bột phận cấu thành không thể tách rời của hệ thống kế toán, có nhiệm vụ tổ chức thông tin kế toán phục vụ theo yêu cầu của các cấp quản trị trong tổ chức. Việc thu thập, xử lý và thiết kế thông tin của kế toán quản trị xuất phát theo yêu cầu của từng đối tượng quản trị khác nhau trong doanh nghiệp.

Với sự phát triển kinh tế xã hội và sự phong phú trong hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ cung ứng và đặc điểm nền kinh tế đã dẫn đến những nhận thức khác nhau về kế toán quản trị. Sự phát triển của kế toán quản trị gắn với nhu cầu sử dụng thông tin của nhà quản trị. KTQT linh hoạt trong việc cung cấp và trình bày thông tin gồm cả quá khứ, hiện tại và tương lai để nhà quản trị thực hiện tốt chức năng quản trị.

Kế toán quản trị là một trong những công cụ quan trọng không thể thiếu trong hoạt động quản trị nội bộ của đơn vị, như một hệ thống nhằm trợ giúp cho các hoạt động quản trị ra quyết định, là phương tiện để thực hiện kiểm soát quản trị trong tổ chức.

Mục tiêu của kế toán quản trị

Kế toán quản trị thực hiện 4 mục tiêu lớn như sau:

Kế toán quản trị thực hiện việc cung cấp thông tin phục vụ cho quá trình ra quyết định và lập kế hoạch, tham gia một cách tích cực với vai trò là một thành phần của đội ngũ quản lý tham gia vào các quá trình ra quyết định và lập kế hoạch.

Kế toán quản trị có vai trò hỗ trợ cho nhà quản trị trong việc định hướng và kiểm soát các hoạt động của tổ chức một cách hiệu quả.

Đo lường kết quả của các mặt hoạt động, của các bộ phận và các cấp quản trị và nhân viên trong tổ chức.

Đánh giá vị thế cạnh tranh của tổ chức trong cùng ngành, lĩnh vực hoạt động.

Mục tiêu của kế toán quản trị

Vai trò của kế toán quản trị là gì?

Cung cấp thông tin cho quá trình lập kế hoạch: Lập kế hoạch là xây dựng mục tiêu và vạch ra các bước hành động để đạt được mục tiêu đó. Kế hoạch là chức năng quan trọng trong quản lý, xây dựng kế hoạch hợp lý cho các mục tương lai đặc biệt trong nền kinh tế thị trường có cạnh tranh. Để chức năng lập kế hoạch được thực hiện tốt, có tính hiệu lực thì chúng phải dựa trên những thông tin hợp lý, có cơ sở và đáng tin cậy để xây dựng các kế hoạch ngắn hạn và dài hạn, những thông tin do kế toán quản trị cung cấp hữu ích cho nhà quản trị trong việc xây dựng các chỉ tiêu trong kế hoạch hoạt động của đơn vị.

Cung cấp thông tin cho quá trình tổ chức thực hiện: Nhà quản trị phải biết các liên kết giữa việc tổ chức con người với các nguồn lực sẵn có nhằm thực hiện các mục tiêu đã đề ra một cách có hiệu quả. Để làm được vậy, nhà quản trị cũng có nhu cầu về thông tin kế toán quản trị. Kế toán quản trị cung cấp thông tin cho việc xây dựng và phát triển cơ cấu nguồn lực hợp lý trong tổ chức và những thông tin phát sinh để nhà quản trị có thể xem xét đưa ra các quyết định đúng đắn trong quá trình tổ chức, điều hành hoạt động của đơn vị, kịp thời điều chỉnh và tổ chức lại hoạt động đơn vị phù hợp với mục tiêu chung.

Cung cấp thông tin cho quá trình kiểm soát và đánh giá: Các nhà quản trị cần kiểm soát và đánh giá lại quá trình thực hiện. Kế toán quản trị lập các báo cáo cung cấp thông tin về kết quả thực hiện, thông tin chênh lệch giữa thực hiện so với dự toán cung như phân tích, tham mưu biện pháp khắc phục những vấn đề còn tồn tại, giúp nhà quản trị kiểm tra, đánh giá những sai lệch và có thể điều chỉnh kịp thời để đạt được các mục tiêu đề ra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.

Cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định: Ra quyết định là chức năng quan trọng, xuyên suốt trong quá trình quản lý và điều hành hoạt động của nhà quản trị trong tổ chức, lập kế hoạch, tổ chức hoạt động cho đến khâu kiểm tra, đánh giá. Với chức năng này, nhà quản trị phải có sự lựa chọn hợp lý trong nhiều phương án đặt ra và cần đến thông tin do kế toán quản trị cung cấp. Thông tin do kế toán quản trị cung cấp sẽ hỗ trợ cho nhà quản trị ra quyết định về các mục tiêu của tổ chức, đánh giá các mục tiêu này có thể thực hiện được hay không.

Vai trò của kế toán quản trị là gì?

Chức năng của kế toán quản trị

Chức năng của kế toán quản trị gắn với chức năng quản trị trong tổ chức bao gồm:

Lập kế hoạch: Để xây dựng kế hoạch, nhà quản trị thường phải dự đoán kết quả chi tiết cho từng chỉ tiêu sẽ xảy ra trong tương lai dựa trên các thông tin sẵn có. Nhà quản trị phải liên kế các chỉ tiêu với nhau để thấy rõ sự tác động của nguyên nhân và kết quả xảy ra. Vì vậy, kế toán quản trị phải cung cấp thông tin về các chỉ tiêu kế hoạch một cách đầy đủ, đáng tin cậy. Tùy vào mức độ thông tin mà kế toán quản trị cung cấp sẽ giúp nhà quản trị lập các kế hoạch ngắn hạn và dài hạn.

Tổ chức thực hiện: Để truyền đạt và tổ chức thực hiện các chỉ tiêu đã xây dựng trong kế hoạch cho các bộ phận trong đơn vị, nhà quản trị cần sử dụng thông tin kế toán quản trị để triển khai kế hoạch đúng theo từng bộ phận. Đồng thời, nhà quản trị phải liên kết các bộ phận với nhau, sử dụng và khai thác nguồn lực để đạt được các mục tiêu đề ra.

Kiểm soát và đánh giá: Căn cứ vào những chỉ tiêu của kết quả thực hiện và đối chiếu với kế hoạch đã xây dựng để kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện.Từ đó, phân tích và thu nhận các thông tin phục vụ cho quá trình hoạt động tiếp theo cũng như xác định nguyên nhân ảnh hưởng của những chỉ tiêu không đạt so với kế hoạch để điều chỉnh quá trình thực hiện nhằm đạt mục tiêu.

Ra quyết định: Đây là chức năng cơ bản nhất của thông tin kế toán quản trị, khi ra quyết định nhà quản trị dựa trên cơ sở tổng hợp nhiều nguồn thông tin khác nhau trong đó thông tin kế toán quản trị đóng vai trò quyết định và có độ tin cậy cao.

Nội dung của kế toán quản trị là gì?

Dự toán ngân sách:

Dự toán là việc tính toán, dự kiến các chỉ tiêu về nhu cầu vốn, cách thức huy động và sử dụng nguồn vốn, nhân lực một cách chi tiết, tỉ mỉ để thực hiện khối lượng công việc nhất định trong khoảng thời gian nhất định để hỗ trợ trong việc hoạch định và kiểm soát hoạt động.

Dự toán ngân sách được chia thành nhiều loại như: dự toán ngân sách dài hạn và dự toán ngân sách dài hạn, dự toán ngân sách tĩnh và dự toán ngân sách linh hoạt,…

Trình tự lập dự toán ngân sách: Dự toán thường được lập từ cấp cơ sở trở lên, tùy vào chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được giao, nhà quản trị cấp cơ sở sẽ lập dự toán cho bộ phận của mình. Sau đó, dự toán sẽ được trình lên cấp cao hơn để xem xét và cuối cùng trình lên cấp quản trị cao nhất. Ưu điểm của trình tự lập dự toán này là mọi cấp quản trị đều tham gia vào việc lập dự toán nên có độ tin cậy và chính xác của số liệu sẽ cao hơn.

Các mô hình lập dự toán gồm: Mô hình thông tin 1 xuống, mô hình thông tin 2 xuống 1 lên, mô hình thông tin 1 lên 1 xuống.

Nội dung dự toán ngân sách gồm dự toán tiêu thụ, dự toán sản xuất, dự toán chi phí cho nguyên vật liệu trực tiếp, dự toán chi phí nhân công trực tiếp,…liên quan đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Nội dung của kế toán quản trị là gì?

Kế toán trách nhiệm

Đây là một hệ thống thừa nhận rằng mỗi bộ phận nằm trong tổ chức có quyền chỉ đạo và chịu trách nhiệm về những nghiệp vụ riêng biệt thuộc nằm trong phạm vi quản lý của mình. Họ phải xác định, đánh giá và báo cáo cho tổ chức để cấp quản lý cao hơn sử dụng những thông tin này vào việc đánh giá thành quả của các bộ phận trong tổ chức.

Nội dung: Phân cấp quản lý, các trung tâm trách nhiệm, chỉ tiêu đánh giá thành quả các trung tâm trách nhiệm, báo cáo thành quả của các trung tâm trách nhiệm.

Hệ thống kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm

Chi phí là giá trị của một nguồn lực bị tiêu dùng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của tổ chức để đạt được mục tiêu nào đó. Chi phí là mối quan tâm hàng đầu của nhà quản lý vì chi phí ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận.

Chi phí gồm chi phí sản xuất, chi phí ngoài sản xuất, chi phí sản phẩm, chi phí thời kỳ,…

Đối tượng tập hợp chi phí và tính giá thành: Đối tượng tập hợp chi phí là phạm vi, giới hạn nhất định để tập hợp chi phí tức là việc xác định chi phí phát sinh ở bộ phận và kỳ nào để ghi nhận vào nơi chịu chi phí. Đối tượng tính giá thành là khối lượng sản phẩm, dịch vụ nhất định mà doanh nghiệp hoàn thành.

Thiết lập thông tin kế toán quản trị phục vụ cho quá trình ra quyết định

Thông tin kế toán quản trị cho việc ra quyết định ngắn hạn: Gồm nhận diện thông tin thích hợp và phân tích mối quan hệ chi phí- khối lượng và lợi nhuận.

Thông tin kế toán quản trị cho việc ra quyết định dài hạn: Quyết định dài hạn là một trong những quyết định quan trọng của nhà quản trị liên quan đến vốn đầu tư dài hạn, là sự lựa chọn phương án sử dụng vốn trong mua sắm, xây dựng phù hợp với điều kiện của doanh nghiệp.

Trên đây là những thông tin về kế toán quản trị cùng nội dung mà kế toán quản trị trong một doanh nghiệp, tổ chức cần thực hiện để đáp ứng nhu cầu thu thập thông tin và ra quyết định của nhà quản trị. Hy vọng những thông tin xoay quanh khái niệm kế toán quản trị là gì trên đây đã mang lại cho các bạn những thông tin hữu ích và cần thiết về đề tài này nhằm phục vụ cho quá trình tìm hiểu, viết tiểu luận hoặc luận văn. Ngoài ra, nếu như bạn đọc đang có nhu cầu sử dụng dịch vụ viết luận văn thuê cho bài luận văn thạc sĩ kế toán của mình, tham khảo ngay dịch vụ của chúng tôi tại: https://luanvan2s.com/viet-thue-luan-van-thac-si-bid7.html