Dịch vụ ngân hàng điện tử là gì? Các loại hình dịch vụ ngân hàng điện tử

Ngân hàng điện tử đã và đang được các ngân hàng phát triển mạnh mẽ, là kết quả tất yếu của quá trình phát triển của khoa học công nghệ đặc biệt là ngành công nghệ thông tin. Vì vậy, việc phát triển các dịch vụ ngân hàng điện tử sẽ giúp ngân hàng khẳng định vị thế của mình và tiếp cận gần hơn với khách hàng. Để hiểu rõ hơn về dịch vụ ngân hàng điện tử là gì? Các dịch vụ ngân hàng điện tử phổ biến hiện nay chúng ta hãy tìm hiểu về bài viết dưới đây cùng Luận Văn 2S nhé!

Khái niệm dịch vụ ngân hàng điện tử là gì?

Trên thế giới, loại hình dịch vụ ngân hàng điện tử (Tiếng Anh: E-banking) đã xuất hiện từ khá sớm trong lịch sử. Nó lần đầu tiên được cung ứng từ năm 1980 bởi một ngân hàng ở Scotland. Tuy nhiên, dịch vụ ngân hàng điện tử chính thức được cung ứng bởi các ngân hàng vào năm 1990 và ngày càng trở nên phổ biến cho đến ngày nay.

Về mặt bản chất, ngân hàng điện tử gồm các dạng của giao dịch giữa ngân hàng và khách hàng dựa trên quá trình xử lý và chuyển giao dữ liệu số hóa để từ đó cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng. Hiện nay, ngân hàng điện tử tồn tại dưới hai hình thức là: Hình thức ngân hàng trực tuyến chỉ tồn tại trên cơ sở mạng Internet, cung cấp 100% dịch vụ thông qua mạng Internet và mô hình kết hợp giữa hệ thống ngân hàng thương mại truyền thống và điện tử hóa các dịch vụ truyền thống, nghĩa là phân phối những sản phẩm dịch vụ cũ trên những kênh phân phối mới.

Như vậy, ta có thể đưa ra định nghĩa về dịch vụ ngân hàng điện tử (NHĐT) là loại dịch vụ ngân hàng cho phép các giao dịch ngân hàng được thực hiện qua điện thoại hoặc máy tính thông qua internet thay vì phải đến quầy giao dịch gặp nhân viên ngân hàng. Hiểu theo nghĩa rộng hơn, dịch vụ ngân hàng điện tử là sự kết hợp giữa một số hoạt động dịch vụ ngân hàng truyền thống với điện tử viễn thông và công nghệ thông tin. Hay nói cách khác, loại hình dịch vụ này là một dạng của thương mại điện tử (e-commerce) ứng dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng.

Khái niệm dịch vụ ngân hàng điện tử là gì?

Đặc trưng của dịch vụ ngân hàng điện tử là gì?

Dịch vụ ngân hàng điện tử trước hết là dịch vụ ngân hàng nên nó bao hàm tất cả các đặc điểm của dịch vụ ngân hàng. Ngoài ra, nó cũng có một số đặc điểm riêng sau:

• Có hàm lượng công nghệ cao, phát triển dựa trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại: Dịch vụ ngân hàng điện tử ra đời khi nền kinh tế đã đạt được một trình độ nhất định về ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại. Quá trình cung cấp và tiêu dùng dịch vụ NHĐT phải được thực hiện dựa trên cơ sở hạ tầng CNTT, các ngân hàng thương mại phải ứng dụng CNTT hiện đại để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Theo đó, các dịch vụ ngân hàng truyền thống được phân phối trên các kênh phân phối mới như Internet, điện thoại, mạng không dây,…
• Yêu cầu cao về bảo mật: Bảo mật thông tin là một vấn đề vô cùng quan trọng trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng nói chung và trong việc sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử nói riêng. Sự bảo mật không chỉ đem lại sự an toàn mà còn giúp mang lại niềm tin khi thực hiện các giao dịch qua mạng của khách hàng. Chính vì vậy, việc xây dựng một hệ thống CNTT yêu cầu cao về tính bảo mật là trọng tâm hàng đầu của các ngân hàng.
• Nhanh chóng, thuận tiện: Ngân hàng điện tử giúp khách hàng liên lạc với ngân hàng một cách nhanh chóng và thuận tiện để thực hiện một số nghiệp vụ ngân hàng tại bất kỳ thời gian nào và ở bất cứ đâu. Tiện ích này đã thu hẹp khoảng cách không gian, tiết kiệm công sức, thời gian và chi phí.
• Mở rộng phạm vi hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh: Ngân hàng điện tử ra đời là giải pháp của ngân hàng thương mại giúp mở rộng phạm vi hoạt động không chỉ trong phạm vi lãnh thổ của một quốc gia mà còn ở mọi nơi trên thế giới. Ngân hàng thương mại với công cụ chủ yếu là Internet và thiết bị điện tử giúp cung cấp dịch vụ ngân hàng ở bất cứ đâu trên thế giới tại mọi thời điểm. Điều này giúp ngân hàng thương mại thực hiện chiến lược “toàn cầu hóa”. Việc các dịch vụ NHĐT đáp ứng nhu cầu của khách hàng với chất lượng cao vừa giúp ngân hàng tiết kiệm chi phí, vừa khẳng định thương hiệu và tăng khả năng cạnh tranh.
• Cung cấp dịch vụ trọn gói: dịch vụ NHĐT có thể cung cấp dịch vụ trọn gói: Tức là ngân hàng có thể liên kết với công ty Bảo hiểm, công ty Chứng khoán và các công ty tài chính khác để đưa ra các sản phẩm tiện ích đồng bộ đáp ứng nhu cầu của khách hàng hoặc một nhóm khách hàng về dịch vụ liên quan.
• Chi phí giao dịch thấp: Dịch vụ ngân hàng điện tử giúp tiết kiệm chi phí do khách hàng có thể tiết kiệm được các chi phí cơ hội do tiết kiệm được thời gian đi lại cũng như chi phí đi lại. Đồng thời, ngân hàng cũng không phải chi các khoản tiền cho việc thuê địa điểm, trả lương cho nhân viên, chi phí kiểm đếm, chi phí hành chính… Do vậy, loại dịch vụ này luôn có mức phí rẻ nhất trên biểu phí của một ngân hàng.
• Vốn đầu tư lớn: Để xây dựng một hệ thống ngân hàng điện tử hoàn chỉnh, ngân hàng cần phải bỏ ra một số vốn đầu tư tương đối lớn. Bên cạnh chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ hiện đại, an toàn ngân hàng cũng cần phải bỏ ra một khoản chi phí không ít cho việc bảo trì, sửa chữa, dự phòng, cải thiện, đổi mới công nghệ, đào tạo đội ngũ…

Đặc trưng của dịch vụ ngân hàng điện tử là gì?

Xem thêm:

→ Dịch vụ ngân hàng là gì? Đặc điểm, các loại dịch vụ ngân hàng của NHTM 

Vai trò của dịch vụ ngân hàng điện tử là gì?

Đối với ngân hàng

Đối với bản thân ngân hàng, mở rộng các loại dịch vụ ngân hàng điện tử cũng một giải pháp để họ nâng cao chất lượng dịch vụ và qua đó nâng cao khả năng cạnh tranh cũng như mở rộng phạm vi hoạt động. Ngoài ra, một vai trò quan trọng khác của dịch vụ NHĐT là nó còn có khả năng hỗ trợ các ngân hàng thực hiện các chiến lược toàn cầu hóa mà không cần phải mở thêm các chi nhánh mới (bao gồm cả trong nước và ở nước ngoài), đồng nghĩa với việc ngân hàng sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí như chi phí mở chi nhánh, phòng giao dịch, chi phí thuê nhân viên… 

Xét về mặt kinh doanh của ngân hàng, thông qua các dịch vụ ngân hàng điện tử, các lệnh về nhờ thu, chi trả của khách hàng được thực hiện nhanh chóng, tạo điều kiện cho vốn tiền tệ chu chuyển nhanh, thực hiện tốt quan hệ giao dịch, trao đổi tiền - hàng hiệu quả hơn so với giao dịch kiểu ngân hàng truyền thống. Qua đó đẩy nhanh tốc độ lưu thông hàng hoá, tiền tệ, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn… 

Một vai trò khác của dịch vụ ngân hàng điện tử là tăng khả năng chăm sóc và thu hút khách hàng. Chính sự tiện ích có được từ loại dịch vụ này đã thu hút và giữ khách hàng sử dụng, phát sinh các quan hệ giao dịch và trở thành khách hàng truyền thống của ngân hàng. Với mô hình ngân hàng hiện đại, kinh doanh đa năng thì khả năng phát triển, cung ứng các dịch vụ cho nhiều đối tượng khách hàng, nhiều lĩnh vực kinh doanh của dịch vụ NHĐT là rất cao.

Đối với khách hàng

Có thể nói, đối với khách hàng ưu điểm lớn nhất của dịch vụ ngân hàng điện tử dành cho họ chính là sự tiện nghi và luôn sẵn sàng. Khách hàng có thể thực hiện một số nghiệp vụ ngân hàng ở bất cứ nơi đâu và tại bất kỳ thời điểm nào. Đặc biệt, đối với các khách hàng cá nhân, khách hàng vừa và nhỏ có số lượng giao dịch với ngân hàng không nhiều, số tiền trên mỗi lần giao dịch không lớn thì việc sử dụng loại hình dịch vụ này sẽ giúp họ thuận tiện hơn. Đây là lợi ích mà các giao dịch kiểu ngân hàng truyền thống khó có thể đạt được với tốc độ nhanh, chính xác so với dịch vụ NHĐT.

Với đặc trưng là sử dụng công nghệ hiện đại, dịch vụ ngân hàng điện tử đã giúp khách hàng tiết kiệm được thời gian và giảm chi phí dịch vụ. Họ hoàn toàn có thể thực hiện một số các giao dịch thông thường mà không cần trực tiếp đến ngân hàng giao dịch, do đó tiết kiệm được chi phí đi lại. Đối với doanh nghiệp, doanh nghiệp có thể sử dụng dịch vụ NHĐT để chuyển khoản trả lương cho nhân viên, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Ngoài ra, dịch vụ NHĐT cũng giúp khách hàng tiếp cận thông tin nhanh chóng đặc biệt là thông tin về tài khoản, dễ dàng kiểm tra số dư trên tất cả tài khoản. Điều này có ý nghĩa đối với các khách hàng doanh nghiệp lớn có nhiều tài khoản khác nhau.

Vai trò của dịch vụ ngân hàng điện tử đối với khách hàng là gì?

Đối với nền kinh tế

Dịch vụ ngân hàng điện tử giúp tăng quá trình lưu thông tiền tệ và hàng hóa trong nền kinh tế. Nó cho phép khách hàng giảm lượng giao dịch tiền mặt, giúp cho quá trình thanh toán nhanh chóng hơn, thuận tiện hơn. Các dịch vụ thanh toán trực tuyến giúp thúc đẩy vòng quay của vốn, luân chuyển vốn đến những nơi cần đến một cách tốt hơn, làm tăng hiệu quả của quá trình sử dụng vốn. Qua đó, các nhu cầu về vốn trong nền kinh tế được đáp ứng một cách hiệu quả. 

Thông qua các dịch vụ NHĐT, các lệnh chi trả, nhờ thu của khách hàng được thực hiện nhanh chóng, tạo hiệu quả cho quá trình thương mại. Đẩy nhanh tốc độ chu chuyển hàng – tiền – hàng, tiền – hàng – tiền, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Dịch vụ NHĐT giúp hiện đại hóa hệ thống thanh toán. Chi phí giao dịch được giảm bớt đáng kể và tính an toàn được đảm bảo hơn, việc thanh toán trở nên thuận tiện hơn nhiều.

Các dịch vụ ngân hàng điện tử của ngân hàng thương mại 

Dịch vụ thẻ

Dịch vụ thẻ là một dịch vụ ngân hàng hiện đại, ra đời và phát triển trên nền tảng của sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Với những tính năng ưu việt, dịch vụ thẻ cung cấp đến khách hàng nhiều tiện ích và trở thành dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt phổ biến nhất hiện nay. Dịch vụ thẻ bao gồm: thẻ thanh toán và thiết bị chấp nhận thẻ thanh toán:

Thẻ thanh toán

Thẻ ngân hàng ra đời từ phương thức mua bán chịu hàng hóa bán lẻ và phát triển liền với ứng dụng công nghệ thông tin của NHTM. Chủ thẻ có thể sử dụng thẻ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ tại các đơn vị chấp nhận thẻ, rút tiền mặt tại các đại lý ngân hàng hay cây ATM trong phạm vi số dư tiền gửi hoặc hạn mức tín dụng được cấp. Thẻ thanh toán được phân loại gồm các loại sau:

• Theo tính chất thanh toán thẻ: Thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ và thẻ trả trước.
• Theo phạm vi sử dụng: Thẻ nội địa và thẻ quốc tế.
• Theo hạn mức giao dịch, hạn mức tín dụng: Thẻ chuẩn, thẻ vàng, thẻ bạch kim.
• Theo chủ thể phát hành: Với hình thức này, gồm có: Thẻ do ngân hàng phát hành và thẻ do tổ chức phi ngân hàng phát hành.
• Theo chủ thẻ: Thẻ cá nhân, thẻ công ty.

Thiết bị chấp nhận thẻ thanh toán

ATM (Automatic teller machine): ATM là thiết bị ngân hàng giao dịch tự động với khách hàng, thực hiện việc nhận dạng khách hàng thông qua thẻ ATM hoặc các thiết bị tương thích khác, giúp khách hàng kiểm tra vấn tin tài khoản, rút tiền mặt hay chuyển khoản. Thẻ ATM là một công cụ rút tiền và thanh toán dịch vụ an toàn, sinh lời, thuận tiện giúp chủ thẻ sử dụng tài khoản của mình một cách khoa học. ATM đem lại sự thuận tiện cho khách hàng và ngân hàng nên số lượng ATM ngày càng tăng.

EDC/POS (Electronic data capture/ Point of Sale): Đây là hai thiết bị đọc thẻ điện tử được ngân hàng triển khai tại các đơn vị chấp nhận thẻ, giúp khách hàng thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ hoặc rút tạm ứng tiền mặt bằng thẻ. Các ngân hàng có thể tận dụng tính năng ưu việt của EDC/POS để mở rộng mạng lưới phục vụ của mình mà không cần phải mở thêm quá nhiều chi nhanh. Tuy nhiên, POS chỉ giới hạn chủ yếu ở dịch vụ thanh toán chứ không được phong phú như ATM.

Các dịch vụ ngân hàng điện tử

Call/ Contact Center

Call/ Contact Center là trung tâm hỗ trợ khách hàng, giúp tư vấn cho khách hàng từ xa và là công cụ để ngân hàng thu thập thông tin khách hàng để có thể chăm sóc khách hàng một cách tốt nhất như: Giới thiệu các dịch vụ mới, các chương trình khuyến mãi,…Khách hàng có tài khoản tại bất kỳ chi nhánh nào có thể gọi điện về một số điện thoại cố định của trung tâm này để được cung cấp thông tin chung và thông tin cá nhân. Call/ Contact Center có thể linh hoạt cung cấp thông tin hoặc trả lời thắc mắc của khách hàng nhưng cần có người trực 24/24 và có trình độ chuyên môn nhất định.

Internet Banking

Internet Banking là kênh phân phối dịch vụ ngân hàng qua hệ thống Internet. Khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ này với ngân hàng để được cấp tên truy cập và mật khẩu. Với điện thoại kết nối Internet, khách hàng có thể truy cập vào website của ngân hàng để thực hiện các dịch vụ như: Tra vấn thông tin chi tiết về tài khoản, thực hiện các giao dịch tài chính và thực hiện việc thanh toán với ngân hàng. Tuy nhiên, sử dụng Internet Banking yêu cầu hệ thống bảo mật thông tin mạnh để đối phó với các rủi ro an ninh mạng.

Mobile Banking

Mobile banking là kênh phân phối dịch vụ ngân hàng trực tuyến qua hệ thống mạng điện thoại di động. Phương thức này ra đời đã giải quyết nhu cầu thanh toán các giao dịch có giá trị nhỏ hoặc những dịch vụ tự động không có người phục vụ.

Hệ thống thanh toán điện thoại di động trở thành xu hướng trên thế giới, qua đó tạo điều kiện để các ngân hàng thương mại phát triển các sản phẩm thanh toán dựa trên nền điện thoại di động để đem lại tiện ích và sự thuận lợi cho khách hàng. Các ứng dụng Mobile Banking hiện nay cung cấp các chức năng như chuyển tiền, nạp tiền điện thoại trả trước, tra cứu lãi suất, gửi tiết kiệm,…

Phone Banking

Phone banking là hệ thống tự động trả lời, hoạt động 24/24 được cung cấp qua hệ thống máy chủ và phần mềm quản lý đặt tại ngân hàng, liên kết với khách hàng qua tổng đài dịch vụ. Dịch vụ này hoạt động thông qua các phím chức năng được định nghĩa trước để yêu cầu hệ thống trả lời thông tin cần thiết, khách hàng được phục vụ một cách tự động hoặc qua nhân viên tổng đài. Khi đăng ký sử dụng Phone banking, ngân hàng sẽ cung cấp cho khách hàng sẽ được cung cấp một mã khách hàng hoặc mã tài khoản để sử dụng nhiều dịch vụ khác nhau như giới thiệu về dịch vụ ngân hàng, cung cấp thông tin tài khoản,…

Home Banking

Home banking là kênh phân phối dịch vụ NHĐT cho phép khách hàng giao dịch với ngân hàng thông qua kế nội mạng nội bộ (intranet). Các giao dịch được thực hiện tại nhà thông qua hệ thống máy tính nối với hệ thống máy tính của ngân hàng. Thông qua Home banking, khách hàng có thể thực hiện các giao dịch chuyển tiền, liệt kê giao dịch, tỷ giá,…

Việc phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử là một xu thế tất yếu của các ngân hàng thương mại điện tử trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay. Hy vọng những thông tin khái quát về dịch vụ ngân hàng điện tử là gì mà Luận Văn 2S cung cấp đã đem đến cho các bạn những kiến thức hữu ích. Đừng quên chia sẻ bài viết này đến nhiều người hơn nữa nhé!