Dịch vụ du lịch là gì? Cơ sở lý luận về dịch vụ du lịch

Có thể thấy rằng du lịch đã và đang trở thành một hoạt động được nhiều người yêu thích. Dịch vụ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế thị trường hiện nay và ngày càng được đầu tư phát triển. Các quốc gia trên thế giới đã đẩy mạnh việc tăng tỷ trọng của các ngành dịch vụ trong việc phát triển kinh tế. Để thu hút khách du lịch, chúng ta cần phát triển đồng bộ các dịch vụ du lịch cần thiết. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dịch vụ du lịch là gì, đặc điểm, phân loại cũng như vai trò của dịch vụ du lịch đối với kinh tế - xã hội. Cùng tìm hiểu nhé!

Dịch vụ du lịch là gì?

Trong kinh tế học, dịch vụ du lịch được định nghĩa là những thứ tương tự như hàng hóa nhưng ở dạng phi vật chất (cảm nhận, hình ảnh…) được cung cấp bởi các cá nhân, tổ chức, cơ sở cung ứng dịch vụ du lịch nhằm thỏa mãn các nhu cầu của khách du lịch bắt đầu từ sự di chuyển của du khách đến nơi lưu trú nhằm thỏa mãn tối đa các nhu cầu về giải trí, nghỉ dưỡng của du khách và đem lại lợi ích kinh tế cho các cá nhân, tổ chức, cơ sở cung ứng các dịch vụ, cũng như đáp ứng được sự tuân thủ đối với các chính sách pháp luật.

Nếu hiểu theo nghĩa rộng hơn thì dịch vụ du lịch (Tiếng Anh: Travel Services) có thể được hiểu: "là mọi hoạt động kinh tế và kết quả mà một bên có thể cung cấp cho khách du lịch và chủ yếu là vô hình và không dẫn đến quyền sở hữu một cái gì đó. Sản phẩm của dịch vụ du lịch có thể có hoặc không gắn liền với một sản phẩm vật chất".

Theo Luật Du lịch được Quốc hội ban hành 2005, dịch vụ du lịch được định nghĩa là việc cung cấp các dịch vụ về vận chuyển, lữ hành, lưu trú, vui chơi giải trí, ăn uống, hướng dẫn, hướng dẫn và những dịch vụ khác nhằm đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. 

Dịch vụ du lịch chiếm tỷ trọng cao nhất trong sản phẩm du lịch (hàng hóa và dịch vụ).

Khái niệm dịch vụ du lịch là gì?

Có thể bạn quan tâm:

→ Du lịch là gì? Các loại hình du lịch phổ biến ở Việt Nam

Đặc điểm của dịch vụ du lịch là gì?

Trong nền kinh tế thị trường, dịch vụ được coi là một dạng hàng hóa đặc biệt khác với các hàng hóa vật chất thông thường, được cá nhân hay tổ chức cung cấp cho cá nhân hay tổ chức khác nhằm mục đích đổi lấy một thứ gì đó. Cũng có thể nói, dịch vụ du lịch là giá trinh mà khách du lịch sẽ nhận được thông qua các hoạt động tương tác giữa họ và những tổ chức cung ứng du lịch và thông qua các hoạt động tương tác đó để mang lại lợi ích cho tổ chức cung ứng du lịch và đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. Dịch vụ du lịch sẽ mang những đặc điểm chính sau:

Tính phi vật chất trong dịch vụ du lịch

Hay còn được gọi là tính vô hình. Đây được xem như là một đặc điểm đặc trưng và quan trọng nhất của dịch vụ du lịch. Đặc điểm này thể hiện ở việc các sản phẩm du lịch không thể  được cầm, nắm, không thể nhìn hay nghe thấy được trước khi sử dụng. Do du khách không thể nhìn thấy hay thử nghiệm trước mà chỉ có thể đánh giá chất lượng sản phẩm dịch vụ du lịch thông qua cảm nhận của mình. Ví dụ, khi mua tour du lịch trọn gói, khách hàng chỉ nhận được hợp đồng và lời hứa hẹn đảm bảo về chất lượng dịch vụ nơi bạn đến du lịch. Bạn chỉ có thể sử dụng các tiện nghi như phòng khách sạn, giải trí,…trong thời gian du lịch mà không thể mang theo bên mình. Cũng như sau chuyến du lịch, bạn cũng chỉ có thể đánh giá chất lượng dịch vụ của tour du lịch trọn gói thông qua cảm nhận của mình.

Trên thực tế, dịch vụ du lịch luôn đồng hành cùng với các sản phẩm vật chất khác, tuy nhiên không vì vậy mà tính phi vật chất trong dịch vụ du lịch bị thay đổi. Do đó, các nhà cung cấp dịch vụ du lịch cần cung cấp đầy đủ các thông tin không đơn thuần chỉ là mô tả dịch vụ mà còn cần nhấn mạnh tính lợi ích của dịch vụ mà khách du lịch sẽ nhận được để thuyết phục họ quyết định mua dịch vụ của mình.

Tính không đồng nhất trong dịch vụ du lịch

Các dịch vụ du lịch dễ thay đổi, chất lượng sản phẩm tùy thuộc vào người cung cấp, địa điểm và thời điểm bởi vì dịch vụ được cung cấp và tiêu thụ diễn ra đồng thời nên không thể thực hiện việc kiểm tra chất lượng. Hơn nữa, các biến động về nhu cầu của khách hàng khiến việc cung cấp dịch vụ một cách đồng nhất, đặc biệt trong mùa cao điểm không thể đồng đều. Việc cung cấp dịch vụ tới khách hàng thông qua nhân viên phục vụ nên họ không thể tạo ra dịch vụ như nhau trong thời gian làm việc như nhau. 

Tính không đồng nhất trong dịch vụ du lịch là gì

Tính không chuyển đổi quyền sở hữu dịch vụ

Trong quá trình cung cấp dịch vụ du lịch, không có quyền sở hữu nào được chuyển đổi từ người cung cấp dịch vụ du lịch cho khách du lịch (người bán và người mua dịch vụ). Khách du lịch chỉ có quyền đối với tiến trình cung cấp dịch vụ mà không được quyền sở hữu chúng. Hay nói cách khác, khách du lịch trả tiền để được hưởng các dịch vụ du lịch do người cung cấp dịch vụ cung cấp cho và họ chỉ được sử dụng chúng trong một thời gian cụ thể tương ứng với số tiền khách du lịch bỏ ra chứ ko được quyền sở hữu sản phẩm của dịch vụ du lịch.

Ví dụ, khi sử dụng dịch vụ ăn uống tại nhà hàng, bạn chỉ có thể sử dụng phòng hay bàn ghế ngồi… trong thời gian nhất định.

Tính đồng thời của sản xuất và tiêu dùng 

Tính đồng thời của sát xuất và tiêu dùng trong dịch vụ du lịch là một đặc điểm quan trọng thể hiện sự khác biệt đối với các đặc tính hữu hình của hàng hóa thông thường. Các dịch vụ du lịch giữa người cung cấp và khách hàng đều không thể tách rời nhau. Quá trình sản xuất phục vụ và quá trình sử dụng dịch vụ diễn ra gần như đồng thời trong một thời gian và không gian. Nếu như đối với các sản phẩm hàng hóa thông thường khác, khách hàng có thể mua chúng để dự trữ và dùng dần thì ở các sản phẩm dịch vụ du lịch thì sẽ không thể dự trữ hay lưu kho. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp cung ứng dịch vụ du lịch sẽ bị mất đi nguồn doanh thu nếu như họ không có khách du lịch.

Ví dụ, thời gian hoạt động của các dịch vụ di chuyển phụ thuộc vào thời gian tiêu dùng của khách một cách liên tục và không có ngày nghỉ. Khi muốn sử dụng một dịch vụ nào đó, khách hàng phải đến tận nơi chứ không thể vận chuyển dịch vụ đó đến nơi khách hàng mong muốn.

Tính không thể di chuyển của dịch vụ du lịch

Tính không thể di chuyển của dịch vụ du lịch thể hiện ở việc một số sản phẩm của dịch vụ du lịch không thể di chuyển từ vị trí này sang vị trí khác như các sản phẩm hàng hóa thông thường khác. Chẳng hạn như đối với các dịch vụ cho thuê khu nghỉ dưỡng, khách sạn, nhà hàng, bãi biển… Trong trường hợp này, các cơ sở du lịch vừa đóng vai trò là nơi sản xuất, vừa là nơi cung ứng dịch vụ nên nếu muốn tiêu dùng dịch vụ thì khách du lịch phải đến các cơ sở du lịch. 

Để hoạt động cung ứng dịch vụ du lịch hiệu quả hiệu quả cao, người cung ứng dịch vụ du lịch trước khi quyết định tiến hành xây dựng các dịch vụ cho thuê, nghỉ dưỡng cần phải  phân tích và đánh giá thật cẩn thận tất cả các yếu tố cả về điều kiện tự nhiên và điều kiện xã hội. Ngoài ra, đối với các sản phẩm dịch vụ du lịch không thể di chuyển, người cung cấp dịch vụ du lịch cần phải tiến hành các hoạt động xúc tiến và quảng bá mạnh mẽ để thu hút du khách đến với điểm du lịch.

Tính không thể di chuyển của dịch vụ du lịch

Tính trọn gói của dịch vụ du lịch

Tính trọn gói của dịch vụ du lịch thể hiện ở dịch vụ du lịch thường cung cấp các dịch vụ trọn gói xuất phát từ nhu cầu đa dạng cũng như mong muốn được sử dụng tất cả các dịch vụ, nhu cầu giải trí, nghỉ dưỡng của du khách tại cùng một điểm đến để không phải mất thời gian tìm đến một nhà cung cấp khác. Dịch vụ du lịch trọn gói bao gồm các dịch vụ cơ bản (dịch vụ vận chuyển, dịch vụ phòng, buồng, bar...), dịch vụ bổ sung (spa, cắt tóc, mua quà lưu niệm và dịch vụ về thông tin liên lạc...) và dịch vụ đặc trưng (vui chơi giải trí, thể thao, tham quan, tìm hiểu điểm đến). 

Tính thời vụ của du lịch

Tính thời vụ chịu sự tác động lớn nhất bởi các nguyên nhân mang tính tự nhiên và xã hội. Chẳng hạn như Đà Lạt về mùa Thu và mùa Đông sẽ có nhiều khách du lịch hơn do thời tiết dễ chịu, các món ăn đặc trưng mùa vụ rất hấp dẫn du khách. Tính thời vụ của du lịch dễ dẫn đến tình trạng cung cầu dịch vụ mất cân đối, dẫn đến nguy cơ giảm sút chất lượng dịch vụ trong thời điểm nhu cầu du lịch cao và gây lãng phí cơ sở vật chất và con người lúc trái vụ.

Để hạn chế tình trạng mất cân đối này, các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ du lịch cần có những chiến lược thu hút khách du lịch, các chương trình khuyến mãi hấp dẫn, các chương trình du lịch khác thay thế nhằm thu hút du khách trong thời điểm trái vụ.

Công nghệ dịch vụ

Xu hướng áp dụng công nghệ trong việc nâng cao khả năng tương tác, hỗ trợ, quản lý trực tuyến minh bạch thông tin trong mọi mặt đời sống cũng phát sinh những yêu cầu cập nhật công nghệ mới, ứng dụng cho ngành dịch vụ du lịch, phát triển du lịch thông minh. Chẳng hạn như các App đặt tour, App đặt phòng, các hình thức thanh toán online, ví điện tử...để đáp ứng nhanh, đa dạng, rộng khắp các dịch vụ đến mọi đối tượng có nhu cầu về dịch vụ

du lịch.

Phân loại các dịch vụ du lịch

Dịch vụ du lịch được phân thành các nhóm sau:

Các dịch vụ cơ bản

Các dịch vụ cơ bản là các dịch vụ đáp ứng nhu cầu cơ bản của con người trong chuyến đi, bao gồm việc đi lại từ nơi cư trú đến địa điểm du lịch, việc di chuyển giữa các địa điểm du lịch và trong phạm vi một điểm du lịch. Dịch vụ lưu trú và ăn uống để đảm bảo cho khách du lịch có nơi ăn uống, nghỉ ngơi thật thoải mái trong suốt chuyến đi của họ. Các dịch vụ cơ bản này bao gồm hệ thống nhà hàng, khách sạn,… và các phương tiện di chuyển như xe buýt, xe hơi,…

Các dịch vụ du lịch đặc trưng

Được hiểu là các dịch vụ đáp ứng hay thỏa mãn nhu cầu, mục đích chính trong chuyến đi của khách du lịch, có thể là:

Dịch vụ du lịch văn hóa: dịch vụ này nhằm để thỏa mãn nhu cầu của khách về việc tham quan, tìm hiểu, nghiên cứu phong tục tập quán, nếp sống hay các loại hình văn hóa phi vật thể(hát quan họ, nhã nhạc cung đình Huế,…)

Dịch vụ du lịch kết hợp nghiên cứu khoa học tự nhiên thông qua các hệ sinh thái, môi trường,…Dịch vụ vui chơi giải trí nhằm mang lại cho khách hàng những thời gian thú vị đặc biệt như chơi game, casino, văn nghệ,…

Dịch vụ du lịch đặc trưng la gì?

Dịch vụ mua sắm

Đối với du khách, việc mua sắm luôn nằm trong số các hoạt động không thể thiếu trong các chuyến du lịch. Khi đi du lịch,các khách du lịch thường có xu hướng thích mua những món quà về làm kỷ niệm, hoặc tặng cho người thân, bạn bè. Những món quà được chọn mua có thể là những sản vật đặc trưng của điểm đến, cũng có thể những hàng hóa tiêu dùng mà được khách hàng đánh giá là có ý nghĩa đối với họ. Dịch vụ mua sắm phát triển thúc đẩy các ngành nghề thủ công tại địa bàn đó phát triển.

Dịch vụ MICE

Dịch vụ MICE là viết tắt của Meeting (hội họp). Incentive (Khen thưởng), conference (Hội nghị) và Event (sự kiện): hay còn gọi là dịch vụ hội thảo, tức hoạt động du lịch của một tập thể, doanh nghiệp kết hợp với việc khen thưởng, sự kiện…mà doanh nghiệp tổ chức cho nhân viên của mình.

Dịch vụ trung gian và các dịch vụ bổ sung

Dịch vụ trung gian và các dịch vụ bổ sung đề cập đến những dịch vụ được thêm vào để làm cho chuyến du lịch của du khách trở nên thú vị, tiện lợi và hoàn chỉnh nhất. Hay nói cách khác, các dịch vụ này có thể đáp ứng mọi nhu cầu hợp pháp của du khách tại tuyến điểm du lịch và nhằm mục đích nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch. Các dịch vụ trung gian và dịch vụ bổ sung phổ biến phải kể đến như dịch vụ tư vấn, hỗ trợ, dịch vụ spa, massage, dịch vụ làm đẹp... Các dịch vụ bổ sung không mang tính bắt buộc như các dịch vụ cơ bản kể trên, tuy nhiên chúng phải có để hoàn thiện hành trình du lịch của du khách.

Dịch vụ du lịch trung gian và dịch vụ bổ sung

Vai trò của du lịch trong đời sống kinh tế - xã hội ở Việt Nam

Khi đời sống của người dân ngày càng phát triển, họ sẽ chú trọng hơn vào các giá trị tinh thần. Việc du lịch và phát triển các dịch vụ du lịch trở thành một trong những trọng điểm cần phát triển tại một quốc gia hay khu vực để thu hút nguồn khách trong nước lần du khách nước ngoài.

Vai trò của dịch vụ du lịch trong ngành kinh tế là gì?

Dịch vụ du lịch đóng một phần đáng kể vào tổng thu nhập hằng năm của một quốc gia. Du lịch được xem là một ngành công nghiệp không khói được các nước chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng và không ngừng phát triển, đóng góp to lớn cho nền kinh tế.

Dịch vụ du lịch phát triển kéo theo sự phát triển đồng bộ của các ngành giao thông vận tải, bưu chính viễn thông, dịch vụ tài chính,…

Dịch vụ du lịch góp phần trong việc tăng nguồn thu ngân sách cho các địa phương hoạt động du lịch thông qua các khoản thuế từ các cơ sở và hoạt động trên địa bàn. Dịch vụ du lịch phát triển giúp cho nhu cầu về hàng hóa dịch vụ tăng lên, mở ra thị trường tiêu thụ mới. Ngoài ra, thông qua các dịch vụ du lịch cũng mở ra cơ hội đầu tư, kinh doanh các ngành nghề khác.

Vai trò của ngành dịch vụ du lịch trong đời sống xã hội là gì?

Ngành dịch vụ du lịch phát triển mở ra cơ hội việc làm lớn cho lao động, đặc biệt là người lao động nữ, góp phần nâng cao dân trí, giao lưu vùng miền từ đó nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người dân, tạo ra những chuyển biến tích cực trong xã hội.

Ngành dịch vụ du lịch cũng góp phần làm giảm quá trình đô thị hóa, cân bằng lại sự phân bố dân cư, dịch chuyển cơ sở hạ tầng từ đô thị về nông thôn từ đó tạo cục diện cân bằng cơ sở vật chất và các dịch vụ khác.

Thông qua ngành dịch vụ du lịch, chúng ta có thể quảng bá về văn hóa, phong tục tập quán cổ truyền của dân tộc cho bạn bè quốc tế cũng như góp phần bảo tồn các giá trị truyền thống không bị mai một.

Thông qua bài viết này, Luận Văn 2S đã chia sẻ đến bạn đọc về khái niệm dịch vụ du lịch là gì cũng như đặc điểm, vai trò của dịch vụ du lịch trong đời sống kinh tế - xã hội. Chúng tôi hy vọng các kiến thức này sẽ có ích cho bạn trong quá trình học tập và nghiên cứu nói chung và thực hiện đề tài luận văn về du lịch nói riêng. Đừng quên rằng Luận Văn 2S luôn sẵn sàng hỗ trợ khi bạn gặp các vấn đề liên quan đến viết luận văn nhé!