Thị trường tài chính là gì? Vai trò của thị trường tài chính Việt Nam

Có thể nói rằng, thị trường tài chính đang ngày càng trở nên quan trọng đóng vai trò quyết định đối với sự phát triển của các quốc gia, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế thị trường như hiện nay. Sự ra đời của thị trường tài chính làm cho mọi hoạt động tài chính của nền kinh tế trở nên đa dạng và đồng thời cũng là công cụ đắc lực giúp nhà nước quản lý hiệu quả nền kinh tế. Thị trường tài chính là nơi huy động vốn nhàn rỗi trong xã hội và phân bổ vào các dự án đầu tư để đem lại lợi ích to lớn cho xã hội. Vậy thị trường tài chính là gì? Các vấn đề về thị trường tài chính Việt Nam hiện nay ra sao? Chúng ta hãy cùng đi tìm câu trả lời qua  bài viết dưới đây nhé.

Thị trường tài chính là gì?

Khái niệm thị trường tài chính

Trong bất kỳ hình thái xã hội nào, khi có người tích lũy được một số tài sản nhưng không sử dụng hết trong tiêu dùng và không biết cách kinh doanh. Trong khi đó, có nhiều người khác thiếu vốn để hoạt động kinh doanh nên họ phải vay tiền để thỏa mãn nhu cầu, nhất là trong nền kinh tế thị trường. Để giải quyết mâu thuẫn này, cần có sự giao lưu giữa các luồng vốn. Tuy nhiên, để các luồng vốn này nhanh chóng đến nơi cần thì với hao phí vật chất nhỏ nhất thì cần có trung gian tài chính sử dụng các nghiệp vụ đặc trưng để hệ thống các mối liên kết đó. Trung gian này chính là thị trường tài chính.

Theo nghĩa chung nhất, thị trường tài chính (Tiếng Anh: Financial Market) là tất cả những nơi mà tại đó diễn ra các hoạt động trao đổi liên quan đến nguồn lực tài chính. Thị trường tài chính tổn tại ở tất cả các nền kinh tế tồn tại quan hệ tiền tệ.

Bản chất của thị trường tài chính là gì?

Thị trường tài chính là nơi diễn ra sự luân chuyển vốn từ những người có vốn nhàn rỗi đến những người đang thiếu vốn. Thị trường tài chính cũng có thể được định nghĩa như là nơi mua bán, trao đổi các công cụ tài chính. Do đó, thị trường tài chính mang những bản chất sau:

Thị trường tài chính là nơi có sự giao lưu và luân chuyển vốn của xã hội.

Hoạt động trên thị trường tài chính có ảnh hưởng trực tiếp đến sự giàu có của cá nhân, tới hành vi doanh nghiệp và người tiêu dùng cũng như tới động thái chung của toàn bộ nền kinh tế.

Thị trường tài chính (Financial Market) là gì?

Chức năng của thị trường tài chính 

Thị trường tài chính mang những chức năng sau:

Thứ nhất, thị trường tài chính giúp dẫn vốn từ nơi thừa vốn sang những nơi thiếu vốn. Chức năng này được thể hiện ở chỗ thị trường tài chính tạo ra các kênh huy động vốn từ nơi thừa như cá nhân, hộ gia đình, các đơn vị kinh tế,…ở trong và ngoài nước để từ đó chuyển sang các nhà đầu tư đang có nhu cầu về vốn như các đơn vị kinh tế, cá nhân, hộ gia đình khác,…

Thứ hai, thị trường tài chính giúp kích thích tiết kiệm và đầu tư. Thị trường tài chính đã tạo ra sân chơi cho những người có tiền nhàn rỗi có cơ hội đầu tư từ đó kích thích người dân tích lũy và tham gia vào thị trường như một kênh dẫn vốn để thị trường đó hoạt động tốt hơn và các nhà đầu tư tìm nguồn vốn cần biết cách sử dụng vốn một cách hiệu quả nhất. Do đó, thị trường tài chính có chức năng nâng cao năng suất và hiệu quả hoạt động của toàn bộ nền kinh tế, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội.

Thứ ba, thị trường tài chính giúp gia tăng tính thanh khoản cho các tài sản tài chính. Tính thanh khoản của thị trường càng cao thì càng dễ thu hút tiền của các chủ thể tham gia và giúp các chủ sở hữu tài sản tài chính dễ dàng chuyển đổi danh mục đầu tư theo yêu cầu. Nếu cơ chế của thị trường thông thoáng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các công cụ tài chính lưu thông dễ dàng.

Thứ tư, thị trường tài chính giúp hình thành giá của các loại tài sản tài chính. Thông qua hoạt động mua và bán, giá của các loại tài sản tài chính sẽ được xác định, tức là chúng ta có thể xác định được lợi tức cần có trên một tài sản tài chính.

Thứ năm, thị trường tài chính có tính tập trung với khối lượng giao dịch và giá trị giao dịch lớn nên thông tin sẽ được cung cấp một cách đầy đủ và nhanh chóng. Thị trường tài chính sẽ cho phép giảm đến mức thấp nhất có thể về chi phí tìm kiếm và chi phí thông tin.

Bài viết cùng chuyên mục:

→ Đề tài luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng miễn phí [Update 2022-2023] 

Vai trò của thị trường tài chính trong nền kinh tế thị trường là gì?

Thứ nhất, thị trường tài chính có vai trò quan trọng trong huy động và cung cấp nguồn lực tài chính phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội. Kinh tế thị trường luôn đòi hỏi một nguồn lực tài chính lớn và liên tục nên thị trường tài chính không ngừng thúc đẩy quá trình vận động của tiền tệ từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế. Thị trường tài chính hoạt động theo những quy tắc, quy định nhằm tối đa hóa những lợi thế và hạn chế rối loạn nền kinh tế. Khi nền kinh tế ổn định, người dân có xu hướng đầu tư tiền tiết kiệm của mình vào thị trường tài chính.

Thứ hai, thị trường tài chính là công cụ quan trọng để Nhà nước thực hiện các chính sách tài chính và chính sách tiền tệ để điều hành và quản lý nền kinh tế thị trường. Thị trường tài chính hoạt động đã bổ sung thêm một hình thức huy động tài chính cho các doanh nghiệp của tổ chức tài chính trung gian bằng cách phát hành cổ phiếu và trái phiếu. Ngoài ra, thị trường tài chính còn tạo điều kiện và thúc đẩy chủ thể hướng đầu tư đúng đắn, sử dụng vốn có hiệu quả góp phần thực hiện chính sách huy động tài chính. Chính phủ có thể điều tiết lượng cung cầu tiền tệ đảm bảo bình ổn hoạt động của nền kinh tế và bù đắp thâm hụt kích cầu tiêu dùng.

Thứ ba, tổ chức tài chính có vai trò kiểm soát luồng dịch chuyển tài chính từ đó cơ cấu phân bổ hợp lý các nguồn lực của nhà nước theo ngành nghề phù hợp. Thông qua thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán, người ta có thể thấy được tình hình kinh tế của một quốc gia. Việc kiểm soát nguồn tài chính và các chính sách của Nhà nước có ý nghĩa quan trọng đến sự phát triển bền vững của quốc gia và thiết lập sự cân bằng tổng thể trong phát triển kinh tế- xã hội. Thị trường tài chính thúc đẩy sử dụng hiệu quả nguồn tài chính trong tổng thể nguồn kinh tế.

Vai trò của thị trường tài chính là gì?

Cấu trúc của thị trường tài chính bao gồm:

Thị trường tài chính được xem là một thể trừu tượng, đa dạng và có thể được xem xét, đánh giá dựa trên nhiều góc độ khác nhau. Ở từng góc độ, thị trường tài chính lại mang một đặc trưng riêng và và tùy theo cách thức vận dụng của mỗi quốc gia trong việc tổ chức một mô hình hợp với bối cảnh kinh tế xã hội. Dựa theo thời hạn và tính chất của các công cụ tài chính giao dịch, người ta có thể chia thị trường tài chính theo hai loại, bao gồm:

Thị trường tiền tệ

Thị trường tiền tệ là nơi diễn ra các giao dịch mua bán các công cụ nợ ngắn hạn (thường có thời hạn đáo hạn ít hơn 1 năm).

Thị trường tiền tệ mang những đặc trưng sau:

Các công cụ thị trường tiền tệ có thời gian đáo hạn trong vòng 1 năm nên có tính thanh khoản cao, độ rủi ro thấp và hoạt động khá ổn định.

Hình thức tài chính đặc trưng của thị trường này là hình thức gián tiếp. Hoạt động diễn ra chủ yếu trên thị trường tín dụng nên giá cả hình thành trên thị trường được biểu hiện thông qua lãi suất tín dụng ngân hàng.

Thị trường tiền tệ bao gồm: Thị trường liên ngân hàng, thị trường ngoại hối và thị trường vốn ngắn hạn, cụ thể:

• Thị trường liên ngân hàng: Là thị trường vốn ngắn hạn giữa các ngân hàng với nhau do ngân hàng trung ương tổ chức nhằm giải quyết nhu cầu vốn giữa các ngân hàng thương mại để bù đắp thiếu hụt trong thanh toán bù trừ, đáp ứng yêu cầu thanh toán của khách hàng. Nghiệp vụ mua bán được thực hiện bằng cách chuyển vốn trên tài khoản của các tổ chức tín dụng tại ngân hàng thương mại. Hàng hóa là nguồn vốn nhàn rỗi của các tổ chức tín dụng này. Giá cả của hàng hóa trong thị trường này là lãi suất.
• Thị trường ngoại hối: Là nơi mua bán, vay mượn ngoại tệ giữa các chủ thế có liên quan. Các nghiệp vụ trên thị trường này phần lớn mang tính chất ngắn hạn. Thành viên tham gia chủ yếu là các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp, nhà môi giới ngoại hối, các nhà cung cấp dịch vụ tư vấn và người kinh doanh.
• Thị trường vốn ngắn hạn: là sự vận động gián tiếp của vốn trong nền kinh tế thị trường qua các trung gian tài chính. Thị trường vốn ngắn hạn bao gồm: thị trường tín dụng ngân hàng, thị trường tín dụng thương mại, thị trường tín dụng nhà nước và thị trường tín dụng tự do.

Thị trường vốn

Thị trường vốn là thị trường mua bán và trao đổi các công cụ tài chính trung và dài hạn. Thị trường tài chính vốn giữ vai trò là nhà cung cấp tài chính cho các khoản đầu tư dài hạn của chính phủ, doanh nghiệp và hộ gia đình.

Thị trường vốn bao gồm:

• Thị trường thế chấp: Hoạt động trên thị trường này là các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng phi ngân hàng.
• Thị trường cho thuê tài chính: Loại hình tài tài trợ vốn hữu hiệu cho các doanh nghiệp đầu tư đổi mới trang thiết bị công nghệ.
• Thị trường chứng khoán: Thị trường này đáp ứng nhu cầu trao đổi chứng khoán các loại.

Ngoài cách phân loại phổ biến trên, thị trường tài chính còn được phân loại dựa vào tính chất chuyên môn hóa và cơ cấu thị trường.

Thực trạng thị trường tài chính Việt Nam

Cơ cấu của thị trường tài chính Việt Nam

Thị trường tài chính Việt Nam gồm 2 bộ phận là thị trường tiền tệ và thị trường vốn.

Công cụ của thị trường tiền tệ gồm: Tín phiếu kho bạc, giấy chứng nhận tiền gửi ngân hàng, thương phiếu, hối phiếu được ngân hàng chấp nhận và hợp đồng mua bán.

Công cụ của thị trường vốn gồm: Cổ phiếu, vay thế chấp, trái khoán công ty và chứng khoán chính phủ.

Thị trường tài chính Việt Nam

Bước phát triển của thị trường tài chính Việt Nam

Việt Nam là một quốc gia đang phát triển nên nhìn chung thị trường tài chính vẫn chưa đạt quy mô và trình độ cao như các nước có nền kinh tế thị trường hoàn hảo khác. Tuy nhiên, đã có sự hình thành dẫn đến các yếu tố của thị trường tài chính mà đặc biệt là thị trường tiền tệ với các nghiệp vụ huy động và cho vay vốn của hệ thống ngân hàng thương mại quốc doanh và cổ phần hoặc phát hành trái phiếu kho bạc.

Sự phát triển của thị trường tài chính Việt Nam vẫn chưa phát triển song thị trường tiền tệ đã được tổ chức và đi vào hoạt động gồm thị trường tiền gửi, thị trường tín phiếu kho bạc.

Ưu - nhược điểm của thị trường tài chính trong nền kinh tế thị trường Việt Nam

* Về ưu điểm:

Thị trường tài chính ra đời đã thúc đẩy việc tích lũy và tập trung tiền vốn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế.

Thị trường tài chính ra đời giúp việc sử dụng vốn hiệu quả hơn. Người có tiền nhàn rỗi sẽ nhận thức rõ giá trị thời gian của đồng tiền mà họ nắm giữ.

Hoạt động của thị trường tài chính tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện chính sách mở cửa, cải cách kinh tế của chính phủ qua đó việc phát hành trái phiếu ra nước ngoài, bán cổ phần,… tạo điều kiện thu hút vốn đầu tư vào các ngành sản xuất kinh doanh và dịch vụ trong nước.

Thị trường tài chính ra đời trực tiếp cải thiện đời sống của người tiêu dùng bằng cách giúp họ chọn thời điểm cho việc mua sắm tốt hơn.

* Về nhược điểm:

Đối với thị trường tiền tệ - tín dụng Việt Nam: Môi trường pháp lý cho hoạt động tín dụng ngân hàng đã được cải thiện nhưng thực sự nôn nóng trong việc vực dậy nền kinh tế. Chất lượng tín dụng cũng rất đáng lưu ý vì cấp hạn cho vay đối với khách hàng quá cao, vượt 15% vốn tự có của nhà nước.

Với thị trường vốn ở Việt Nam: Tình trạng thiếu vốn của các doanh nghiệp, đặc biệt là vốn trung và dài hạn. Chủng loại hàng hóa trên thị trường giao dịch chứng khoán Việt Nam khá ít, khối lượng từng chủng loại chưa đa dạng. Ngoài ra, thị trường trái phiếu chính phủ diễn biến giá cổ phiếu không bình thường và thông tin cho hoạt động kinh doanh chứng khoán còn hạn chế.

Thị trường tài chính có tác động mạnh mẽ đến toàn bộ nền kinh tế và cần để thị trường này hoạt động hiệu quả cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan nhà nước và các thị trường thành phần với nhau. Hy vọng những thông tin xoay quanh khái niệm thị trường tài chính là gì đề cập trong bài viết trên đây của Luận Văn 2S đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về thị trường tài chính nói chung và thị trường tài chính Việt Nam nói riêng. Ngoài ra, nếu như bạn đang gặp vấn đề về bài luận của mình, tham khảo ngay dịch vụ viết luận văn thuê của chúng tôi tại: https://luanvan2s.com/viet-thue-luan-van-thac-si-bid7.html để nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng nhất nhé!