Nguồn nhân lực chất lượng cao là gì? Phát triển NNL chất lượng cao

Nguồn nhân lực được xem là tài sản quý giá đối với mỗi quốc gia, vừa là mục tiêu vừa là động lực để thực hiện thành công chiến lược công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước. Thế kỷ 21 là thế kỷ hội nhập và phát triển kinh tế toàn cầu, tri thức trở thành nguồn gốc và sức mạnh quan trọng nhất quyết định trình độ phát triển của mỗi quốc gia. Vì vậy nguồn nhân lực chất lượng cao đóng vai trò quan trọng và là nhân tố quyết định đến sự phát triển của mỗi quốc gia. Để hiểu rõ hơn về nội dung nguồn nhân lực chất lượng cao là gì và vấn đề phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hãy cùng Luận Văn 2S tham khảo bài viết dưới đây nhé.

Nguồn nhân lực chất lượng cao là gì?

Trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu hóa kinh tế như hiện nay, mọi quốc gia trên thế giới đều nhận thấy một trong những động lực nhằm tạo sự phát triển bền vững, tăng sức cạnh tranh, đưa các nước ra khỏi đói nghèo, lạc hậu đó chính là tri thức khoa học và công nghệ hiện đại. Việt Nam không phải là ngoại lệ, nhất là khi nước ta đang trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; việc chiếm lĩnh tri thức khoa học và công nghệ hiện đại để áp dụng thành công vào thực tiễn đã trở thành yêu cầu cấp bách. Mọi nguồn lực dù có vai trò quan trọng đến đâu, cũng không thể tự phát huy tác dụng nếu nó không được con người nắm bắt, xử lý một cách chủ động, sáng tạo.

Điều này đã được Mác chỉ ra trong Bản thảo kinh tế triết học năm 1844: “Xã hội sản xuất ra con người với tính cách như thế nào thì nó sản xuất ra xã hội như thế ấy”. Ở đây, con người với tư cách là nguồn nhân lực, là chủ thể sáng tạo, là yếu tố căn bản của quá trình sản xuất, là trung tâm của quá trình phát huy nội lực, là nguồn lực chính quyết định quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Từ thời của Mác, dù chưa đề cập đến thuật ngữ nguồn nhân lực chất lượng cao nhưng Mác đã nêu ra quan niệm có liên quan đến vấn đề này, theo Mác chất lượng sức lao động tùy thuộc vào: “những con người có năng lực phát triển toàn diện, đủ sức tinh thông và nắm bắt nhanh chóng toàn bộ hệ thống sản xuất trong thực tiễn”. Ở đây, Mác muốn nói đến những con người có trình độ, có khả năng ứng dụng những thành tựu khoa học-kỹ thuật vào sản xuất.

Những năm gần đây, các nhà khoa học Việt Nam cũng đã tìm hiểu, nghiên cứu vấn đề này và đưa ra một số cách tiếp cận về nguồn nhân lực chất lượng cao, cụ thể:

Theo Phạm Đình Hạt: Nguồn nhân lực chất lượng cao là đội ngũ nhân lực có trình độ và năng lực cao, là lực lượng xung kích tiếp nhận chuyển giao các công nghệ tiên tiến và tiến hành thực hiện có kết quả việc ứng dụng vào điều kiện nước ta. Đây là hạt nhân lĩnh vực góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa- hiện đại hóa được phát triển và mở rộng theo kiểu “vết dầu loang” bằng cách dẫn dắt những bộ phận công nhân có trình độ và năng lực thấp hơn đi lên tốc độ nhanh.

Theo Nguyễn Trọng Chuẩn: Nguồn nhân lực chất lượng cao là khái niệm chỉ lực lượng lao động có học vấn, có trình độ chuyên môn cao cùng khả năng thích ứng nhanh chóng với những thay đổi nhanh chóng của công nghệ sản xuất. Đây là một yếu tố then chốt nhằm phát triển kinh tế một cách bền vững.

Theo Đinh Sơn Hùng và Trần Gia Đinh: Nguồn nhân lực chất lượng cao chỉ những người lao động đã được đào tạo, có trình độ học vấn, trình độ tay nghề cao tương ứng với một nghề cụ thể theo một tiêu chí phân loại lao động về chuyên môn, kỹ thuật nhất định và trên thực tế có kỹ năng lao động giỏi.

Qua các khái niệm trên, có thể hiểu nguồn nhân lực chất lượng cao là một bộ phận đặc biệt của lực lượng lao động, họ có khả năng đáp ứng nhu cầu cao của thực tiễn với trình độ học vấn và chuyên môn kỹ thuật cao, có kỹ năng lao động giỏi và có khả năng thích ứng nhanh, làm chủ công nghệ sản xuất, có sức khỏe và phẩm chất đạo đức tốt.

Nguồn nhân lực chất lượng cao được nhận biết như sau:

• Về thể lực, nguồn nhân lực chất lượng cao là bộ phận có sức khỏe tốt và hiệu quả làm việc có trên từng công việc mà họ đảm nhận. Họ là bộ phận tiêu biểu về sức khỏe, có thể hình, vóc dáng và thể trạng cân đối,…đáp ứng điều kiện làm việc với cường độ và áp lực cao, thích ứng nhanh nhạy với những thay đổi của môi trường làm việc và chống chọi với bệnh tật.
• Về tâm lực, nguồn nhân lực chất lượng cao phải có những giá trị chuẩn mực đạo đức, chính trị, phẩm chất tốt đẹp và sự hoàn thiện nhân cách con người.
• Về trí lực, nguồn nhân lực chất lượng cao là những người có năng lực trí tuệ, có khả năng nhận thức và tuwy duy mang tính sáng tạo thích ứng với xã hội của con người. Họ là những người lao động phải trải qua quá trình đào tạo, bồi dưỡng ở các cấp đào tạo đáp ứng với yêu cầu mà người lao động trực tiếp tham gia hoạt động.

Khái niệm nguồn nhân lực chất lượng cao là gì?

Xem thêm:

Khái niệm nguồn nhân lực là gì?

Vai trò của nguồn nhân lực chất lượng cao với việc hình thành nền kinh tế thị trường

Nguồn nhân lực chất lượng cao có vai trò tiên phong trong việc hình thành nền kinh tế thị trường ở các khía cạnh sau:

Thứ nhất, nguồn nhân lực chất lượng cao giữ vai trò tiên phong trong nắm bắt và định hướng quá trình hình thành nền kinh tế thị trường: Xu thế hình thành nền kinh tế thị trường là một xu thế mới của thời đại trong thế kỷ 21, bất kỳ quốc gia nào muốn hình thành nền kinh tế thị trường thì phải hiểu và nắm bắt được một cách chính xác, ở trình độ bản chất xu thế đó. Ở mỗi quốc gia, lực lượng nguồn nhân lực chất lượng cao là lực lượng lao động có trình độ được đào tạo cao, có phẩm chất đạo đức tiêu biểu và có khả năng thích ứng và sáng tạo tri thức hiện đại. Lực lượng này có tính đột phá của cá nhân có thể tạo nên những bước nhảy vọt cho công cuộc phát triển.

Thứ hai, nguồn nhân lực chất lượng cao có vai trò tiên phong trong ứng dụng và triển khai tri thức hiện đại để hình thành nền kinh tế thị trường. Nguồn nhân lực chất lượng cao đóng vai trò hiện thực hóa quá trình nền kinh tế thị trường, ứng dụng và triển khai tri thức hiện đại để thực hiện quá trình thay đổi môi trường kinh tế - văn hóa - xã hội, tạo thuận lợi nhất cho việc học hỏi, đổi mới và sáng tạo để hình thành nền kinh tế thị trường.

Thứ ba, vai trò tiên phong trong sáng tạo tri thức hiện đại để hình thành nền kinh tế thị trường: Lực lượng lao động có trình độ cao, được làm việc trong môi trường chuyên nghiệp tạo lập được khả năng sáng tạo tri thức khoa học để hình thành nền kinh tế thị trường.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là gì?

Phát triển nguồn nhân lực đã được đề cập trong một số tác phẩm của các nhà kinh tế điển Mác-xít, trong cuốn Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, C.Mác và Ph.Ănghen đã viết: Thay thế xã hội tư sản cũ, với những giai cấp và đối kháng giai cấp của nó, sẽ xuất hiện một liên hợp, trong đó sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển xã hội mới – xã hội cộng sản chủ nghĩa mà “giai đoạn thấp” hay “giai đoạn đầu” là xã hội xã hội chủ nghĩa – là môi trường, là điều kiện... cho sự phát triển tự do của con người.

Hiện nay, có rất nhiều quan điểm về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Có quan điểm cho rằng phát triển nguồn nhân lực là các hoạt động gia tặng giá trị của con người bao gồm cả giá trị tinh thần và giá trị vật chất giúp cho người lao động trở thành con người có  phẩm chất tốt hơn, năng lực cao hơn đáp ứng được những yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của nền kinh tế - xã hội.

Quan điểm khác của một số tác giả thì lại nhận định rằng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là quá trình nâng cao năng lực của con về mọi mặt: Trí lực, thể lực, tâm lực, cùng với đó là bổ sung, khai thác, sử dụng và phân bổ nhằm phát huy hiệu quả nhất nguồn nhân lực thông qua hệ thống phân công lao động và giải  quyết việc làm để phát triển nền kinh tế - xã hội.

Từ những quan điểm trên, ta có thể rút ra khái niệm chung nhất về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao như sau: Phát triển nguồn nhân lực là sự biến đổi về cả số lượng cũng như chất lượng nguồn nhân lực trên các phương diện trí lực, thể lực, kiến thức, kỹ năng và tinh thần cùng với quá trình tạo ra những biến đổi tiến bộ về cơ cấu nguồn nhân lực. Hay nói cách khác, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thực chất là đề cập dến vấn đề chất lượng nguồn nhân lực và khía cạnh xã hội của nguồn nhân lực ở mỗi quốc gia.

Đặc điểm của phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là gì?

Nguồn nhân lực chất lượng cao trong doanh nghiệp là bộ phận trong tổng thể nguồn nhân lực của một quốc gia và vùng lãnh thổ. Vì vậy, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của doanh nghiệp cần đặt trong mối quan hệ biện chứng với sự phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao quốc gia và vùng lãnh thổ và chịu ảnh hưởng của chính sách, chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của quốc gia, vùng lãnh thổ.

Nguồn nhân lực chất lượng caoC của doanh nghiệp không phải chỉ là phép cộng giản đơn khả năng lao động riêng rẽ của từng con người mà nó phụ thuộc vào khả năng làm việc theo nhóm người trong tổ chức. Tức là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở việc nâng cao khả năng lao động của từng cá nhân, thể hiện ở chất lượng lao động mà còn phải phát triển và hoàn thiện các yếu tố nhằm nâng cao khả năng làm việc theo nhóm giữa những con người đó.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong doanh nghiệp gắn với mục tiêu của doanh nghiệp và phải được hoạch định từ mục tiêu của doanh nghiệp. Vì vậy, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong doanh nghiệp phải xuất phát từ mục tiêu, chiến lược của doanh nghiệp và hướng giải quyết mục tiêu đó.

Nguồn nhân lực chất lượng cao của doanh nghiệp là nguồn lực bên cạnh các nguồn lực khác như vốn, công nghệ nhưng khác ở tính chất và vai trò của nó đối với doanh nghiệp vì nó mang bản chất con người nên chịu sự chi phối của các yếu tố tâm sinh lý, quá trình sử dụng nó sẽ tạo ra giá trị lớn hơn giá trị bản thân nó và đóng vai trò quyết định trong việc sử dụng có hiệu quả các nguồn lực khác của doanh nghiệp.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là phát triển năng lực nhân lực, nâng cao khả năng lao động mà doanh nghiệp có thể huy động được để hoàn thành các nhiệm vụ và mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra. Tức là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao chính là điều kiện cần và quản trị nguồn nhân lực chất lượng cao là điều kiện đủ để có được nguồn lực lao động và sử dụng nguồn lực này hiệu quả để đạt được mục tiêu mà doanh nghiệp đã đặt ra.

Nội dung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tại các doanh nghiệp

Hoạch định và quy hoạch phát triển nguồn nhân lực

Đảm bảo về số lượng: Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là tăng trưởng số lượng lao động chất lượng cao tham gia vào các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Cần có chính sách hợp lý để mở rộng các năng lực của người lao động như năng lực sinh thể và năng lực tinh thần. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cần đảm bảo về số lượng căn cứ theo yêu cầu công việc.

Hợp lý về cơ cấu: Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là làm tăng sự phù hợp của người lao động với công việc, lĩnh vực mà họ đảm nhiệm, tặng sự cân đối cung- cầu lao động về giới tính, độ tuổi, thâm niên,…

Biện pháp đảm bảo về số lượng và hợp lý về cơ cấu: Doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp thu hút và tuyển dụng nguồn nhân lực nhằm đảm bảo cho các doanh nghiệp thực hiện thành công chiến lược phát triển trong tương lai. Ngoài ra, cần chú trọng công tác quy hoạch đào tạo cán bộ lãnh đạo nguồn.

Tổ chức các hoạt động nhằm phát triển nguồn nhân lực

Nâng cao về thể lực: Thể lực là sức khỏe, sức cơ bắp của con người thể hiện ở chiều cao, cân nặng, vóc dáng, sức co kéo nâng đẩy,…Để nâng cao thể lực, các nhà lãnh đạo cần quan tâm người lao động về việc chăm lo sức khỏe, chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý trong công việc,…

Chăm lo tới sức khỏe người lao động: Các nhà lãnh đạo cần quan tâm tới sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần của người lao động.

Xây dựng chế độ làm việc nghỉ ngơi hợp lý: Doanh nghiệp cần xây dựng được chế độ làm việc để người lao động có đủ sức khỏe và thời gian tái tạo lại sức lao động. Đối với những doanh nghiệp có chế độ ca kíp, lại càng cần được xây dựng chế độ làm việc hợp lý.

Thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ: Tổ chức những hoạt động dành cho người lao động như tổ chức sinh nhật cho cán bộ công nhân viên theo quý, giao lưu văn hóa văn nghệ, những cuộc thi chào mừng các dịp lễ,…

Nâng cao về trí lực: Trí lực là sức suy nghĩ, sự hiểu biết và tiếp thu kiến thức, tài năng cũng như quan  điểm, lòng tin và nhân cách của từng người. Điều này để thể hiện qua các nội dung như tuyển dụng nguồn nhân lực, sử dụng và đánh giá nguồn nhân lực, đào tạo nguồn nhân lực,…

Nâng cao về tâm lực: Tâm lực hay phẩm chất tâm lý- xã hội là tác phong, tinh thần và ý thức trong lao động. Đánh giá tâm lực là đánh giá thái độ làm việc,tâm lý làm việc và khả năng chịu áp lực công việc hay năng lực ý chí của nguồn nhân lực.

Chính sách đãi ngộ nguồn nhân lực: Đãi ngộ nhân lực tức là quá trình doanh nghiệp chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của người lao động để họ có thể hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao và qua đó góp phần hoàn thành mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra.

Văn hóa doanh nghiệp: Văn hóa doanh nghiệp bao gồm các giá trị văn hóa được gây dựng nên trong suốt quá trình xây dựng và phát triển của một doanh nghiệp. Nó trở thành các giá trị, quan niệm và tập quán truyền thống ăn sâu vào hoạt động của doanh nghiệp ấy nên các giá trị này sẽ tác động tích cực đến hành vi cá nhân người lao động trong doanh nghiệp.

Đánh giá và kiểm soát sự phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Sau quá trình làm việc,sự đánh giá công nhận kết quả của ban lãnh đạo giúp người lao động cảm thấy công sức mình bỏ ra là xứng đáng. Mỗi người lao động khi được khích lệ, động viên sẽ vui và từ đó cố gắng hơn, làm việc tốt hơn để hoàn thành đúng thời hạn được giao.

Nguồn nhân lực chất lượng cao là một bộ phận quan trọng giúp thúc đẩy kinh tế phát triển, đặc biệt trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế như hiện nay. Chúng tôi hy vọng qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm nguồn nhân lực chất lượng cao là gì cũng như quy trình để phát triển nguồn nhân lực này. Ngoài ra, nếu bạn đang cần sự hỗ trợ trong quá trình thực hiện luận văn thạc sĩ phát triển nguồn nhân lực, liên hệ đội ngũ chuyên viên học thuật của Luận Văn 2S nhé!