Môi trường đầu tư là gì? Cải thiện môi trường đầu tư ở Việt Nam

Là một nước có nền kinh tế đang phát triển, Việt Nam vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần cải thiện để thu về những kết quả tích cực hơn. Kết cấu hạ tầng lạc hậu, tỷ lệ lao động qua đào tạo còn thấp, nhận thức về thu hút đầu tư chưa cao,…khiến nước ta còn gặp nhiều khó khăn khi mở cửa kinh tế. Vì vậy, để thu hút và tăng cường đầu tư, vấn đề cải thiện môi trường đầu tư được đặt lên hàng đầu. Để hiểu rõ về môi trường đầu tư là gì? Thực trạng và vấn đề cải thiện môi trường đầu tư ở Việt Nam hiện nay, chúng ta hãy cùng dõi theo bài viết dưới đây nhé!

Môi trường đầu tư là gì? 

Khái niệm đầu tư: Đầu tư được hiểu theo cách đơn giản là việc bỏ vốn, tiến hành hoạt động kinh tế nhằm mục đích tạo ra sản phẩm cho xã hội và sinh lợi cho người bỏ vốn. Ở góc độ kinh tế, đầu tư là sự hy sinh giá trị hiện tại gắn với việc tạo ra các tài sản mới cho nền kinh tế.

Môi trường đầu tư: Có nhiều quan điểm về môi trường đầu tư (Tiếng Anh: Investment environment) được các tác giả, tổ chức trên thế giới đưa ra, cụ thể:

Theo quan điểm của Wim P.M Vijverberg (2005): Môi trường đầu tư là sự tổng hợp các yếu tố, điều kiện về pháp luật, kinh tế, chính trị, văn hóa- xã hội,các yếu tố về kết cấu hạ tầng, năng lực thị trường và các lợi thế của một quốc gia,…có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư tại một quốc gia nào đó.

Theo Ngân hàng thế giới: Môi trường đầu tư là một tập hợp các yếu tố đặc thù mà địa phương đó đang định hình cho các cơ hội và động lực để doanh nghiệp đầu tư có hiệu quả, tạo việc làm và mở rộng sản xuất. Theo đó, môi trường đầu tư bao gồm các yếu tố của một địa phương tạo nên cơ hội và điều kiện để các doanh nghiệp thực hiện đầu tư có hiệu quả, tác động đến việc mở rộng, nâng cao năng lực sản xuất và tạo công ăn việc làm cho người dân ở địa phương.

Từ hai quan niệm trên có thể khái quát về môi trường đầu tư như sau: Môi trường đầu tư là tổng hợp các yếu tố khách quan và chủ quan của một quốc gia hay một khu vực, nó đem lại lợi ích, lợi nhuận cho nhà đầu tư và đồng thời quyết định đến số lượng và chất lượng các dòng vốn đầu tư vào quốc gia, khu vực đó.

Môi trường đầu tư cần đảm bảo được 4 nội dung sau:

• Thứ nhất, môi trường đầu tư gồm các yếu tố khách quan và chủ quan như môi trường tự nhiên, vị trí địa lý, tiềm năng đất đai, hệ thống pháp luật, hành chính, an ninh,…
• Thứ hai, các yếu tố khách quan và chủ quan ở trên phải đem lại lợi ích và lợi nhuận cho nhà đầu tư. Khi xem xét để quyết định đầu tư hay không, các nhà đầu tư đều đặt vấn đề lợi nhuận lên hàng đầu và các lợi ích khác như giúp tạo mối quan hệ, quảng bá hình ảnh,…
• Thứ ba, các yếu tố khách quan và chủ quan của môi trường đầu tư nó sẽ quyết định đến số lượng và chất lượng vốn đầu tư.
• Thứ tư, đảm bảo thu hút được các dòng vốn đầu tư gồm vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài (vốn FDI) và vốn đầu tư của tư nhân trong nước.

Khái niệm môi trường đầu tư là gì?

Đặc điểm của môi trường đầu tư là gì?

Môi trường đầu tư bao gồm những tính chất sau:

Thứ nhất là tính khách quan: Môi trường đầu tư tồn tại một cách khách quan, không có một nhà đầu tư hay doanh nghiệp nào có thể tồn tại một cách biệt lập mà không đặt mình trong môi trường kinh doanh nhất định. Cũng không có một môi trường đầu tư nào mà không có nhà đầu tư hay đơn vị sản xuất kinh doanh. Ở đâu có hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh ở đó sẽ hình thành môi trường đầu tư. Môi trường đầu tư tồn tài khách quan, có thể tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây khó khăn cho các nhà đầu tư.

Thứ hai, môi trường đầu tư có tính tổng hợp và đa dạng: Tính tổng hợp ở chỗ nó có nhiều yếu tố cấu thành có quan hệ qua lại ràng buộc với nhau, tác động và phụ thuộc lẫn nhau. Tính đa dạng của môi trường đầu tư thể hiện ở sự đan xen các môi trường thành phần, các yếu tố của các môi trường thành phần tác động và ảnh hưởng qua lại nên khi nghiên cứu và phân tích môi trường đầu tư cần xem xét tổng thể trong mối tương quan giữa các thành phần và các yếu tố với nhau.

Thứ ba, môi trường đầu tư luôn có tính động vì môi trường đầu tư và các yếu tố cấu thành luôn vận động và biến đổi vì chúng chịu tác động của các quy luật vận động nội tại của từng yếu tố cấu thành, của nền kinh tế và sự tác động của chính phủ, chính quyền. Môi trường đầu tư thường vận động theo xu hướng ngày càng phát triển và hoàn thiện.

Thứ tư, môi trường đầu tư có tính hệ thống, nó có mối liên hệ và chịu sự tác động của các yếu tố thuộc môi trường rộng lớn, theo từng cấp độ. Một môi trường ổn định, mức độ biến đổi của các yếu tố thấp và có thể dự báo trước được.

Môi trường đầu tư có đặc điểm gì?

Phân loại môi trường đầu tư

Môi trường đầu tư được cấu thành bởi nhiều thành tố, chính vì thế tùy theo cách tiếp cận và góc nhìn khác nhau, môi trường đầu tư được phân loại thành nhiều loại cụ thể. Tuy nhiên, phổ biến nhất, ta có thể phân loại môi trường đầu tư dựa theo hình thái của môi trường đầu tư; theo các nhóm tác động đến môi trường đầu tư và theo yếu tố cấu thành môi trường đầu tư. Cụ thể:

Môi trường đầu tư được cấu thành từ nhiều yếu tố, tùy cách tiếp cận khác nhau và góc nhìn 

Theo hình thái của môi trường đầu tư

Theo cách phân loại này, môi trường đầu tư được chia thành môi trường đầu tư cứng và môi trường đầu tư mềm:

• Môi trường đầu tư cứng: Liên quan đến các yếu tố thuộc cơ sở hạ tầng kỹ thuật đảm bảo cho sự phát triển của kinh tế địa phương, vùng và cả quốc gia. Chẳng hạn như cơ sở hạ tầng giao thông vận tải, hệ thống cung cấp năng lượng, thông tin liên lạc… Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng cũng là một yếu tố cơ bản đóng vai trò quan trọng trong môi trường đầu tư. Cơ sở hạ tầng thường được đánh giá là một trong những rào cản lớn nhất đối với đầu tư. Các cơ sở hạ tầng kể đến như chất lượng đường bộ, sân bay, cảng biển, hệ thống tưới tiêu… 
• Môi trường đầu tư mềm: Bao gồm hệ thống dịch vụ pháp lý liên quan đến hoạt động đầu tư, hệ thống dịch vụ hành chính công, hệ thống các dịch vụ ngân hàng, kế toán, kiểm toán; hệ thống tài chính… Hệ thống tài chính có thể khuyến khích đầu tư bằng cách huy động tiết kiệm cũng như giúp các nhà đầu tư kiểm soát các rủi ro có thể xảy ra. Không chỉ vậy, hệ thống tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo thông qua việc thúc đẩy tăng trưởng một cách gián tiếp. Ngoài ra, hệ thống tài chính cũng có thể tác động trực tiếp tới việc xóa đói giảm nghèo thông qua việc tạo cơ hội cho họ có thể tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ tài chính. Việc tiếp cận các tài khoản tín dụng, bảo hiểm, tiết kiệm cũng giúp tạo điều kiện cho các hộ gia đình kiểm soát tốt hơn những biến động về tài chính, thu nhập và người nghèo có khả năng tiếp cận các dịch vụ thiết yếu, chẳng hạn như giáo dục, ý tế…

Theo các nhóm yếu tố tác động đến đầu tư

• Khung chính sách: Bao gồm hệ thống các quy định pháp luật, hành chính và chiến lược đường lối của Nhà nước. Khung chính sách bao gồm khung chính sách quốc tế và khung chính sách quốc gia. Khung chính sách quốc gia lại chia thành khung chính sách vòng trong và khung chính sách vòng ngoài. Trong đó, khung chính sách vòng trong bao gồm các quy định liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu tư nước ngoài như bảo hộ đầu tư, các tiêu chuẩn đối xử với nhà đầu tư nước ngoài. Khung chính sách vòng ngoài bao gồm tất cả các chính sách liên quan gián tiếp đến hoạt động đầu tư như chính sách thương mại, chính sách tư nhân hóa, chính sách thuế... Khung chính sách quốc tế là các nhân tố thuộc về các hiệp định đầu tư song phương và đa phương, các liên kết kinh tế quốc tế…
• Các yếu tố kinh tế: là tổng thể các yếu tố cấu thành lên một nền kinh tế. Các yếu tố kinh tế bao gồm các nhân tố chủ yếu: Tính sẵn có của nguồn nguyên liệu; Nguồn lao động và trình độ lao động; Cơ sở hạ tầng; Các nguồn khác: công nghệ, thương hiệu…; Các chi phí đầu tư: chi phí thực cho nguyên nhiên liệu được điều chỉnh theo năng suất lao động; chi phí cho các yếu tố đầu vào, các yếu tố trung gian; Các yếu tố khác của nền kinh tế.
• Các yếu tố tạo thuận lợi cho kinh doanh: đây là các biện pháp mà chính phủ hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của nhà đầu tư nước ngoài gồm: hoạt động xúc tiến đầu tư, các biện pháp khuyến khích đầu tư (miễn, giảm thuế, thuế ưu đãi...), các biện pháp nhằm giảm tiêu cực phí (công khai, minh bạch, giảm và loại trừ tham nhũng...); các biện pháp cải thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ tiện ích, công cộng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.

Phân loại môi trường đầu tư theo yếu tố cấu thành

• Môi trường chính trị xã hội: sự ổn định của chính trị, quan hệ của các đảng phái, sự ủng hộ của các đảng phái, của quần chúng nhân dân, tổ chức xã hội với đảng cầm quyền, năng lực quản lý của đội ngũ lãnh đạo, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội…
• Môi trường pháp lý và hành chính: hệ thống pháp luật công bằng, rõ ràng, ổn định, khả năng thực thi pháp luật tốt…
• Môi trường kinh tế và tài nguyên: các chính sách kinh tế, tài nguyên thiên nhiên và khả năng khai thác, chính sách bảo hộ thị trường trong nước…
• Môi trường tài chính: các chính sách tài chính, các chỉ tiêu đánh giá nền tài chính quốc gia, tỷ giá hối đoái và khả năng điều tiết của nền kinh tế, hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng, khả năng đầu tư của chính phủ cho phát triển…
• Môi trường cơ sở hạ tầng: hệ thống đường xá, giao thông, hệ thống cung cấp năng lượng…
• Môi trường lao động: nguồn lao động và giá cả lao động cũng như trình độ của người lao động…
• Môi trường quốc tế: quan hệ ngoại giao, hợp tác quốc tế…

Phân loại môi trường đầu tư

Tham khảo các mẫu đề tài luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế tại: https://luanvan2s.com/luan-van-thac-si-quan-ly-kinh-te-bid30.html

Cải thiện môi trường đầu tư là gì?

Cải thiện môi trường đầu tư được hiểu là sự tác động có chủ đích của con người đến các yếu tố của môi trường đầu tư nhằm mục đích làm cho các yếu tố này vận động, gây ra sự thay đổi của môi trường đầu tư theo chiều hướng tích cực hơn. 

Sự cần thiết khách quan của việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh hiện nay: 

• Thứ nhất, cải thiện môi trường đầu tư để thu hút vốn đầu tư phát triển kinh tế- xã hội: Phân tích mối liên hệ giữa nhà đầu tư với môi trường đầu tư sẽ có mối liên hệ biện chứng với nhau. Môi trường đầu tư đem lại cho nhà đầu tư hay doanh nghiệp tác động tích cực hoặc tiêu cực. Khi môi trường có tác động tiêu cực thì nhà đầu tư cần có khả năng thích ứng với mỗi sự thay đổi và có giải pháp để tồn tại và phát triển.Môi trường đầu tư càng thuận lợi và hấp dẫn thì càng dễ dàng thu hút được sự quan tâm của doanh nghiệp và nhà đầu tư.
• Thứ hai, sự cạnh tranh giữa các quốc gia để thu hút đầu tư: Việc cạnh tranh để thu hút đầu tư đã diễn ra trong nhiều thập kỷ trước đây giữa các nước phát triển. Ngày nay, cuộc cạnh tranh về thu hút đầu tư giữa các quốc gia càng trở nên khốc liệt hơn không chỉ ở trong khu vực mà còn mang tính toàn cầu.
• Thứ ba, do sự cạnh tranh giữa các địa phương về thu hút đầu tư: Đã có một giai đoạn có cuộc chạy đua giữa các tỉnh trong việc xé rào ưu đãi đầu tư làm cho tổng lợi ích của xã hội bị suy giảm. Các địa phương cần chú ý đến chính sách đầu tư nếu có ưu đãi quá mức sẽ làm phản tác dụng.

Nội dung cải thiện môi trường đầu tư

Cải thiện, nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo tỉnh, giữa các cấp chính quyền với nhân dân về sự cần thiết phải cải thiện môi trường đầu tư, sự ủng hộ đối với dự án đầu tư. Nâng cao tính đồng thuận trong thực hiện chủ trương thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Cải thiện và nâng cao chất lượng công vụ, trước hết ở sự làm việc công tâm của đội ngũ cán bộ công chức, sự nhiệt tình hướng dẫn doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục, trình độ nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ.

Cải thiện các chính sách như chính sách kinh tế, định hướng phát triển kinh tế của nhà nước, quản lý nền kinh tế và các doanh nghiệp,…Một quốc gia hay khu vực được coi là có chính sách kinh tế mở khi các chính sách đó mang lại lợi nhuận và có sức hấp dẫn với nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Cải thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và xã hội như hệ thống đường giao thông, sân bay, khách sạn, bến cảng,…Ngoài ra còn cả trình độ khoa học kỹ thuật, mức đầu tư cho khoa học công nghệ, cơ sở hạ tầng,…những yếu tố này thuận lợi sẽ có tác động lớn đến môi trường đầu tư, tạo điều kiện thu hút đầu tư.

Cải thiện nâng cao chất lượng nguồn nhân lực giữ vai trò quan trọng để tạo nên một môi trường đầu tư tốt. Vấn đề nguồn nhân lực hay trình độ tay nghề của người lao động là một thách thức đối với các nước đang phát triển. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực sẽ tác động lớn đến môi trường đầu tư và kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, khả năng cạnh tranh về sản phẩm.

Cải thiện tính minh bạch trong môi trường đầu tư để nâng cao mức độ tiếp cận thông tin đối với các doanh nghiệp trên các lĩnh vực về thông tin thu, chi ngân sách hằng năm của tỉnh,công khai danh mục các dự án đầu tư bằng vốn ngân sách nhà nước,…

Cải thiện kỹ năng xúc tiến đầu tư trên cơ sở đa dạng hóa các hoạt động xúc tiến đầu tư, chuyên nghiệp hóa đội ngũ cán bộ làm công tác xúc tiến đầu tư, chọn những nhà đầu tư trọng điểm.

Tăng cường hoạt động chăm sóc các dự án đầu tư như hoạt động hướng dẫn doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đổi mới hoạt động thanh tra, kiểm tra theo hướng dẫn để tạo điều kiện doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh chồng chéo.

Cải thiện môi trường đầu tư là gì?

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc cải thiện môi trường đầu tư là gì?

Để có thể cải thiện môi trường đầu tư, trước tiên ta cần nắm rõ bản chất, nội dung và quy luật vận động của từng yếu tố trong môi trường đầu tư và các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Trên có sở đó triển khai các hành động cụ thể để cải thiện môi trường đầu tư. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động cải thiện môi trường đầu tư bao gồm: 

Môi trường pháp lý: Vấn đề đầu tiên và có vai trò quyết định đến việc thu hút đầu tư có lẽ chính là hệ thống luật pháp đầu tư của nước sở tại. Hệ thống luật pháp phải đảm bảo sự an toàn về vốn và cuộc sống cá nhân cho nhà đầu tư trong điều kiện hoạt động đầu tư của họ không làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và môi trường cạnh tranh lành mạnh... Thực tiễn đã chỉ ra rằng, sự thất bại hay thành công trong việc hấp dẫn các nhà đầu tư phụ thuộc rất nhiều vào môi trường đầu tư. Thế nhưng, tùy vào điều kiện kinh tế, xã hội cụ thể mà mỗi quốc gia trên thế giới sẽ có một hệ thống pháp luật riêng, có sức hấp dẫn riêng trong mắt nhà đầu tư. Nhìn chung, hệ thống pháp luật của quốc gia có sự đồng bộ, chặt chẽ, rõ ràng, không chồng chéo và phù hợp với hệ thống pháp luật, thông lệ quốc tế thường có sức hút hơn hơn đối với các nhà đầu tư vào quốc gia, địa phương của quốc gia đó và ngược lại, các nước có hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, rõ ràng sẽ là trở ngại lớn trong việc thu hút các nhà đầu tư.

Thủ tục hành chính và hiệu quả quản lý nhà nước: Bộ máy chính quyền với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước cần xây dựng và cải cách các thủ tục hành chính để tiết kiệm thời gian và chi phí cho các doanh nghiệp. Một bộ máy hành chính hiệu quả không những giúp cho quốc gia đó trở nên thu hút trong mắt nhà đầu tư mà còn giúp quốc gia đó sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả. Bộ máy hành chính sáng suốt, gọn nhẹ và các thủ tục, quy định pháp lý đơn giản, nhất quán và công khai được thực hiện bởi những con người có trình độ chuyên môn cao và tôn trọng pháp luật sẽ là những nhân tố quan trọng khi quyết định đầu tư và mở rộng đầu tư của các nhà đầu tư trong nước cũng như các nhà đầu tư nước ngoài. 

Chất lượng nguồn nhân lực: Thực tế đã cho thấy rằng chất lượng nguồn nhân lực là một yếu tố rất quan trọng có tác động lớn đến khả năng thu hút đầu tư của các quốc gia, bao gồm cả các quốc gia phát triển, đang phát triển hay những nước nghèo, chưa phát triển, Chất lượng nguồn nhân lực thấp sẽ hạn chế khả năng tiếp cận, áp dụng công nghệ tiên tiến, trình độ của nhà quản lý yếu kém sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Ngược lại, một quốc gia có chất lượng nguồn nhân lực tốt sẽ là điều kiện thuận lợi để  hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài điều này càng trở nên quan trọng hơn trong bối cảnh nền kinh tế tri thức đang hình thành và phát triển mạnh mẽ hiện nay. Do đó, các quốc gia cần có sự tập trung đúng mức đến việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực có thể được cải thiện thông qua đầu tư cho hệ thống giáo dục, đào tạo sẽ trở thành một sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Việc ưu tiên cho giáo dục, đào tạo nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là không thể thiếu được trong chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia, đặc biệt là trong môi trường cạnh tranh để thu hút đầu tư như ngày nay. 

Trên đây, Luận Văn 2S đã cùng bạn đọc tìm hiểu khái niệm môi trường đầu tư là gì, cải thiện môi trường đầu tư là gì và các nội dung kiến thức xoay quanh hai khái niệm trên. Chúng tôi hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn đọc những kiến thức hữu ích trong quá trình học tập và viết luận văn. Tại luanvan2s.com, chúng tôi cung cấp dịch vụ viết luận văn thuê áp dụng đối với mọi chuyên ngành học, nếu như bạn đang gặp khó khăn với bài luận của mình, hãy liên hệ với chúng tôi để nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng nhất nhé!