B2B là gì? Khái niệm, đặc điểm của mô hình kinh doanh B2B

Hiện nay, xu hướng kinh doanh thông qua các mô hình thương mại điện tử đã trở nên phổ biến và phát triển mạnh mẽ với tốc độ nhanh chóng. Trong đó, xu hướng thương mại điện tử B2B chiếm ưu thế vượt trội trong việc lựa chọn chiến lược phát triển của các công ty kinh doanh trực tuyến. Để hiểu rõ hơn về mô hình kinh doanh B2B là gì? Chúng ta cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé.

B2B là gì?

Khái niệm thương mại điện tử B2B là gì?

Thương mại điện tử B2B (Business to business hay B2B e-commerce) là loại hình thương mại điện tử trong đó việc kinh doanh tập trung vào việc buôn bán, trao đổi giữa các doanh nghiệp với nhau. Hay nói cách khác, một doanh nghiệp bán sản phẩm hoặc dịch vụ cho một doanh nghiệp khác thay vì doanh nghiệp bán cho người tiêu dùng cá nhân như ở thương mại điện tử B2C. Mối quan hệ này có thể là giữa công ty sản xuất và người bán buôn hoặc người bán buôn và người bán lẻ. Ví dụ, khi một doanh nghiệp cung cấp nguyên vật liệu cho sản xuất của một doanh nghiệp khác, thì loại quan hệ này là doanh nghiệp với doanh nghiệp. 

Giao dịch B2B thường là những hợp đồng có giá trị lớn và các doanh nghiệp thường sẽ sử dụng hệ thống mạng máy tính để đặt hàng với những nhà cung cấp của họ thông qua các hệ thống và công nghệ thương mại trực tuyến. Một số các website thương mại điện tử B2B điển hình trên thế giới hiện nay là: Alibaba.com, Covisint.com, Dell.com…

Theo Grand View Research, đến năm 2027, thương mại điện tử B2B toàn cầu được dự báo sẽ đạt 20,9 nghìn tỷ USD, tương ứng với tốc độ CAGR (tốc độ tăng trưởng kép hàng năm) là 17,5% trong giai đoạn dự báo (2020-2027).

Khái niệm B2B là gì?

Đặc điểm của thương mại điện tử B2B là gì?

Chủ thể tham gia giao dịch: Thương mại điện tử B2B có thể thực hiện trực tiếp giữa người bán và người mua thông qua các trung gian online, trong đó trung gian là bên thứ ba giữ vai trò môi giới cho giao dịch giữa người bán và người mua. Họ có thể là các công ty chuyên kinh doanh trên mạng hoặc có thể là trung gian hoạt động một phần trên Internet.

Cách thức giao dịch: Gồm 2 cách là giao dịch mua ngay và giao dịch có kỳ hạn. Giao dịch mua ngay đề cập đến việc mua bán các hàng hóa và dịch vụ cần sử dụng ngay tại thời điểm diễn ra giao dịch và giá cả do cầu quyết định. Giao dịch kỳ hạn là các giao dịch dựa trên các hợp đồng dài hạn.

Các nguyên vật liệu được mua bán: Gồm nguyên liệu trực tiếp và nguyên liệu gián tiếp. Nguyên liệu trực tiếp là những nguyên liệu được sử dụng để sản xuất ra sản phẩm như thép, được đưa lên kế hoạch thu mua một cách chi tiết, không lưu kho và mua với số lượng lớn. Nguyên liệu gián tiếp là những hàng hóa như văn phòng phẩm, bóng đèn,…dùng hỗ trợ quá trình sản xuất.

Thị trường B2B: Gồm thị trường theo chiều sâu và thị trường theo chiều rộng. Thị trường theo chiều sâu hoạt động trên một lĩnh vực hoặc một phân đoạn này đó. Thị trường theo chiều rộng hoạt động với các loại hàng hóa, cung cấp cho nhiều ngành khác nhau như văn phòng phẩm, máy tính cá nhân,…

Đặc điểm của mô hình kinh doanh B2B là gì?

Xem thêm:

→  List đề tài & mẫu đề cương chi tiết luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh mới nhất

Các hình thức giao dịch trong mô hình kinh doanh B2B

Các giao dịch mang tính thị trường

• Nhiều công ty giao dịch với nhau: Hình thức này giúp một số lượng các công ty có thể giao dịch điện tử với nhau với chi phí thấp nhất. Người mua có thể lựa chọn giữa rất nhiều nhà cung cấp từng loại hàng hóa mà mình cần và nhà cung cấp cũng có nhiều người mua để tiến hành xúc tiến việc bán hàng. Các công ty tham gia hình thức này thu được lợi ích từ việc có khả năng tìm kiếm bạn hàng lớn nhưng họ không thu được các quan hệ làm ăn lâu dài.
• Một vài công ty giao dịch với nhau: Các công ty có mối quan hệ mật thiết và khăng khít với nhau. Khi các công ty này mở rộng kinh doanh sang lĩnh vực thương mại điện tử thì các mối quan hệ lâu đời vẫn được duy trì và hình thành nên một thị trường giữa các công ty đó với nhau. Sự giành cho nhau những đặc quyền về giá là đặc điểm nổi bật của thị trường này.

Các hình thức giao dịch mang tính độc quyền

• Một vài người bán giao dịch với nhiều người mua: Với một số ngành, đặc biệt là ngành sản xuất hàng hóa có hàm lượng công nghệ cao chỉ có một vài nhà cung cấp nhưng lại có nhiều người mua và xuất hiện sự độc quyền trong việc cung cấp hàng hóa. Danh mục sản phẩm được hạn chế trong những mặt hàng mà nhà cung cấp có thế mạnh độc quyền bán.
• Nhiều người bán giao dịch với một vài người mua: Trong hình thức này, một vài người mua thường là các nhà sản xuất lơn tiến hành giao dịch với nhiều nhà cung cấp. Hình thức này thường thấy ở những ngành công nghiệp lớn sản xuất như ô tô, máy bay,…khi một số ít nhà sản xuất lớn tiến hành mua nguyên liệu từ rất nhiều công ty con khác. Việc độc quyền mua cho phép những người mua hưởng lợi từ sự cạnh tranh giá cả, chất lượng gay gắt giữa các nhà cung cấp mà không lo cạnh tranh với những người mua khác.

Vai trò của mô hình kinh doanh B2B là gì?

• Tối ưu chi phí hoạt động: Doanh nghiệp khi sử dụng thương mại điện tử sẽ giảm các chi phí liên quan đến nhân viên, văn phòng bởi thương mại điện tử hoạt động 24/7 nên bất kỳ doanh nghiệp nào muốn tìm hiểu hay mua dịch vụ của doanh nghiệp bạn sẽ hoàn toàn có thể chủ động mà không cần sự hỗ trợ từ nhân viên.
• Mở rộng kênh bán hàng: Với thương mại điện tửB2B, doanh nghiệp của bạn hoàn toàn có thể tiếp cận với mọi khách hàng trên phạm vi toàn cầu với một chi phí nhỏ hơn so với việc xây dựng một cửa hàng thực tế.
• Khai thác dữ liệu khách hàng: Khi sử dụng thương mại điện tử B2B, các dữ liệu mua sắm của người dùng đều được lưu giữ lại phục vụ nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu khách hàng để từ đó cung cấp cho họ những sản phẩm phù hợp.
• Nâng cao trải nghiệm của người tiêu dùng: Khi khách hàng sử dụng thương mại điện tử B2B, họ sẽ được trải nghiệm một quá trình mua sắm chuyên nghiệp liền mạch và nhanh chóng. Điều này sẽ đem lại cho khách hàng những trải nghiệm tốt từ đó giới thiệu đến những người khác nữa.

Vai trò của mô hình kinh doanh B2B là gì?

Thanh toán trong thương mại điện tử B2B

Các phương tiện thanh toán chung

• Thẻ tín dụng (Credit card): Giao dịch thanh toán bằng thẻ tín dụng trong thương mại điện tử cũng giống hệ thống thanh toán thẻ tín dụng trong mô hình thương mại truyền thống. Một thẻ tín dụng như Visa Card hay Master Card có khả năng cung cấp cho người mua một khoản tín dụng tại thời điểm mua hàng, có giao dịch thực tế sẽ xảy ra sau khi các hóa đơn thanh toán hàng tháng được tiến hành.
• Tiền mặt Internet (Internet Cash): Đây là tiền mặt được mua từ một nơi phát hành sau đó được chuyển đổi tự do sang các đồng tiền khác được áp dụng trong phạm vi một nước và giữa các quốc gia với nhau, tất cả đều thực hiện bằng kỹ thuật số hóa, có công nghệ chuyên phục vụ mục đích này. Thanh toán bằng tiền Internet đang trên đà phát triển nhanh và có nhiều ưu điểm.
• Ví tiền điện tử (Electronic wallet): Ví tiền số hóa hay ví tiền điện tử là một kỹ thuật được sử dụng nhiều trong hệ thống thanh toán điện tử. Lợi ích của ví tiền điện tử là tạo sự tiện lợi cho khách hàng trong quá trình mua sắm trên Internet vì nó giúp tự động hóa trong việc điền thông tin vào các đơn hàng.

Các phương tiện thanh toán đặc thù của B2B

• Phiếu mua hàng (Purchase Order): Đây là một phương tiện tạo ra số ghi chép hóa đơn và giao dịch sẽ được thanh toán sau thông qua các phương tiện thanh toán trực tiếp. Trong thương mại điện tử B2B, phiếu mua hàng chỉ trở thành phương tiện thanh toán được chấp nhận khi bên mua được hưởng tín dụng từ bên bán và người mua được tổ chức mua hàng xác thực và ủy quyền mua.
• Thẻ mua hàng (Procurement Cards): thẻ mua hàng hoạt động tương tự như thẻ tín dụng nhưng có một số nét đặc trưng cho thương mại điện tử B2B. Ý tưởng của thẻ mua hàng là một ủy quyền tới cấp thấp nhất có thể cho phép trong tổ chức- bên mua hàng và đảm bảo cung cấp các báo cáo chất lượng cao phục vụ kiểm soát tài chính chặt chẽ.
• Chuyển khoản điện tử (Electronic Fund Transfer): chuyển khoản điện tử gần giống với Séc, là lệnh chuyển tiền từ một tài khoản này đến một tài khoản khác và chịu chi phí cố định trên mỗi lần thanh toán, không phụ thuộc vào lượng thanh toán. Đặc điểm của loại hình này là chuyển tiền nhanh.

Các mô hình thương mại điện tử B2B phổ biến trên thế giới

Các mô hình thương mại điện tử B2B phổ biến trên thế giới

Mô hình sàn giao dịch: Thị trường/sàn giao dịch hay trung tâm giao dịch B2B là mô hình kinh doanh có tiềm năng lớn tập trung chủ yếu các hoạt động thương mại B2B. Tại các sàn giao dịch B2B, người mua có thể thu thập các thông tin về nhà cung cấp, giá cả và các sự kiện xảy ra liên quan đến lĩnh vực kinh doanh của họ. Người bán cũng có cơ hội thu hút khách hàng qua việc định giá thấp và hạ chi phí bán hàng.

Mô hình bán đấu giá: Đấu giá điện tử là hoạt động đấu giá giữa người mua và người bán nhằm giành được quyền mua hoặc quyền bán một mặt hàng hoặc dịch vụ nào đó thực hiện qua Internet. Đấu giá qua mạng cho phép ứng dụng các quy trình đấu giá truyền thống. Lợi ích của mô hình này là cung cấp thị trường cho người bán và hiệu quả, tiết kiệm, không tốn chi phí và thời gian đi lại. Gồm có đấu giá tăng dần, đấu giá giảm dần.

Mô hình chợ điện tử: Chợ điện tử E-mall là website gồm tập hợp các trang Web tương ứng với các gian hàng điện tử, đảm bảo bằng một nhãn hàng nổi tiếng diễn ra hoạt động quảng cáo, giới thiệu và bán sản phẩm dịch vụ doanh nghiệp. Website chợ điện tử là một dịch vụ do bên thứ ba cung cấp và cho các doanh nghiệp thuê chỗ. Lợi ích của chợ điện tử là tính tiện lợi, nhanh chóng và tiết kiệm thời gian.

Mô hình mua hàng điện tử: Là hình thức thu mua hàng hóa và dịch vụ sử dụng mạng Internet, các tập đoàn lớn, tổ chức và đơn vị thuộc chính phủ phục vụ mục đích công cộng thường sử dụng hình thức thu mua này. Lợi ích của thu mua điện tử là đem lại cho người mua khả năng lựa chọn nhiều nhà cung cấp từ đó chọn được giá thu mua thấp hơn, chất lượng cao hơn,…

Mô hình cung ứng dịch vụ B2B: Hoạt động kinh doanh của các nhà cung cấp dịch vụ B2B có nhiều điểm tương tự hoạt động của nhà phân phối điện tử những sản phẩm mà họ cung cấp cho các doanh nghiệp là dịch vụ kinh doanh. Các nhà cung cấp dịch vụ B2B điển hình là những người cung cấp dịch vụ ứng dụng gọi tắt là các ASP.

Mô hình trung gian thông tin: Mô hình trung gian thông tin ra đời muộn hơn so với các mô hình khác với chức năng là tổng hợp thông tin về khách hàng, tiếp thị những thông tin thu thập được cho các doanh nghiệp và bảo vệ tính riêng tư của các thông tin đó. Định hướng kinh doanh của các trung gian thông tin là thu thập các dữ liệu về khách hàng, tập hợp và xử lý dữ liệu có được để hình thành nên hồ sơ cá nhân khách hàng theo sở thích, thói quen và thị hiếu tiêu dùng của họ.

Sự khác biệt giữa mô hình kinh doanh B2B và B2C là gì?

Bảng so sánh sự khác nhau giữa thương mại điện tử B2B và B2C

Trên đây là những thông tin liên quan đến khái niệm mô hình kinh doanh B2B là gì. Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi, bạn đọc đã có thêm những hiểu biết cũng như giải đáp những khúc mắc về mô hình kinh doanh này. Đừng quên chia sẻ bài viết đến mọi người nếu như bạn cảm thấy bài viết này hữu ích nhé!